Wokół przesilenia zimowego

Astronomiczne zimowe przesilenie to czas, kiedy oś obrotu Ziemi jest najbardziej odchylona od Słońca na półkuli północnej, co skutkuje najkrótszym dniem i najdłuższą nocą w roku. Zazwyczaj, lecz nie zawsze, przypada ono na 21 grudnia. Moment, w którym następuje, zmienia się o kilka godzin z każdym rokiem, ponieważ rok słoneczny, czyli czas potrzebny na ponowne pojawienie się Słońca w tym samym miejscu nieba widzianym z Ziemi, nie pokrywa się dokładnie z naszym rokiem kalendarzowym

A co łączy Słoń­ce, prze­si­le­nie zimo­we i kult zmar­łych? Otóż cał­kiem spo­ro. Choć gru­dzień raczej ze świa­tłem i cie­płem naszej naj­ja­śniej­szej gwiaz­dy się nie koja­rzy, to wła­śnie ona odgry­wa w tym mroź­nym cza­sie nie­zwy­kle istot­ną rolę. Moment prze­si­le­nia zimo­we­go, dla wie­lu minio­nych spo­łecz­no­ści szcze­gól­ny, był cza­sem intro­spek­cji, odno­wy i oczysz­cze­nia, przy­go­to­wa­nia się do nowe­go cyklu życia.

Od tysiąc­le­ci czas gru­dnio­we­go prze­ło­mu pobu­dzał wyobraź­nię, co znaj­do­wa­ło swo­je odzwier­cie­dle­nie w tra­dy­cji, wie­rze i kul­tu­rze. Obec­nie przyj­mu­je się, że sta­no­wi on jed­no z naj­star­szych kul­tów, prak­ty­ko­wa­nych przez ludz­kość. Chwi­lę tę cele­bro­wa­li mię­dzy inny­mi: Egip­cja­nie, Rzy­mia­nie, Per­so­wie, Wikin­go­wie, Cel­to­wie. Przy­kła­dy moż­na mno­żyć. Na naj­dłuż­szą noc w roku przy­pa­da tak­że sabat Yule, któ­re­go korze­nie się­ga­ją zamierz­chłych, pogań­skich cza­sów. W tę wła­śnie noc Bogi­ni Mat­ka Zie­mia ponow­nie sta­je się Wiel­ką Mat­ką i wyda­je na świat syna Pana Świa­tła – Boga Słoń­ca. Z każ­dym dniem sta­je się on sil­niej­szy, moc­niej też ocie­pla ziem­ski glob swo­im bla­skiem, a ludzi obda­rza rado­ścią i ener­gią. Koło Roku obra­ca się, przy­no­sząc nowe życie. Jest to rado­sne świę­to przy­po­mi­na­ją­ce o rein­kar­na­cji, prze­bu­dze­niu i wiecz­nym cyklu odradzania.

PRZECZYTAJ TAKŻE

Czarna legenda pomorskich masonów (cz. 1)

Święta wyrocznia Parnasu (cz. 2)

Wie­le pra­daw­nych kul­tur łączy­ło prze­si­le­nie zimo­we nie tyl­ko z trium­fem świa­tła nad ciem­no­ścią, ale tak­że ze świa­tem umar­łych, co jest widocz­ne cho­ciaż­by w przy­pad­ku neo­li­tycz­nych miesz­kań­ców Irlan­dii, któ­rzy ponad 5 tys. lat temu wznie­śli kamien­ny gro­bo­wiec w New­gran­ge – olbrzy­mią koli­stą struk­tu­rę przy­po­mi­na­ją­cą kopiec. Za kamien­nym wej­ściem wid­nie­je dłu­gi kory­tarz pro­wa­dzą­cy do komo­ry. W miej­scu tym zna­le­zio­no nad­pa­lo­ne ludz­kie kości będą­ce praw­do­po­dob­nie pozo­sta­ło­ścią cia­ło­pal­nych pochów­ków. Co cie­ka­we, dopie­ro w latach 60. ub. w. zwró­co­no uwa­gę na nie­zwy­kły efekt świetl­ny. Poja­wia się tyl­ko raz w roku – w prze­si­le­nie zimo­we. Czte­ry minu­ty po wscho­dzie Słoń­ca jego pro­mie­nie wpa­da­ją przez umiesz­czo­ne nad wej­ściem kamien­ne okno, oświe­tla­jąc dro­gę do wnę­trza gro­bow­ca. Arche­olo­dzy mają pew­ność, że był to efekt zamie­rzo­ny. Otwór w ścia­nie został tak zapro­jek­to­wa­ny, by uczcić ten szcze­gól­ny moment. Podob­nych roz­wią­zań na mapie świa­ta jest napraw­dę wie­le, co pro­wa­dzi do wnio­sku, że dla naszych przod­ków sta­no­wił on waż­ny mistycz­ny czas.