Czarna legenda pomorskich masonów (cz. 1)

Tajemniczość, jasnowidzenie, pakt z diabłem, bilokacja, telekineza, reinkarnacja, nekromancja, spirytyzm, czytanie w myślach, odporność na ból, wygrywanie w grach karcianych i umiejętność wytwarzania własnego sobowtóra – oto niezwykłe cechy, jakie lud przypisywał masonom. Wierzenia takie były obecne na całym terenie dawnych Niemiec, a także na ziemiach polskich pod zaborem pruskim, m. in. na Kujawach, Pomorzu, Śląsku i w Wielkopolsce

Kaszu­bi, Kocie­wia­cy i miesz­kań­cy Żuław nazy­wa­li ich far­ma­zo­na­mi, fre­me­ra­mi lub sobo­wtó­ra­mi. Jesz­cze w okre­sie mię­dzy­wo­jen­nym wśród pro­stych ludzi na Pomo­rzu pano­wa­ło prze­ko­na­nie, że mason to czci­ciel dia­bła obda­rzo­ny roz­licz­ny­mi magicz­ny­mi moca­mi. W nie­miec­kim folk­lo­rze pomoc­ni­kiem wol­no­mu­la­rzy był sza­tan. Towa­rzy­szył im zwy­kle w posta­ci czar­ne­go zwie­rzę­cia (konia, psa lub kota). Pakt maso­na z dia­błem w ludo­wych opo­wie­ściach wyobra­ża­no sobie według lite­rac­kich wzor­ców, któ­re opi­sał m.in. Johann Wol­fgang Goethe w dra­ma­cie Faust i któ­re utrwa­li­ły się w spo­łecz­nej świadomości.

Wolnomularze na Pomorzu

Lęk przed dia­bo­licz­ny­mi maso­na­mi prze­trwał na Kocie­wiu do naszych cza­sów. Kil­ka lat temu miesz­kań­cy Tcze­wa byli obu­rze­ni, że miej­scy rad­ni nada­li jed­nej z ulic imię Willy’ego Musca­ta, któ­ry był zna­nym lokal­nym wol­no­mu­la­rzem. Pro­te­sto­wa­li tak dłu­go, aż wła­dze mia­sta zmie­ni­ły nazwę uli­cy na Janu­sza Kuso­ciń­skie­go, pol­skie­go lek­ko­atle­ty. W Tcze­wie jesz­cze teraz opo­wia­da­ją, że siły nie­czy­ste napraw­dę dzia­ła­ły w budyn­ku przy obec­nej uli­cy Wester­plat­te 3, gdzie mie­ści­ła się miej­sco­wa loża Fry­de­ryk pod Nie­wy­ga­słą Pamię­cią. Ludzie do dziś mówią, że nie­gdyś zajeż­dża­ły tam czar­ne kare­ty zaprzę­żo­ne w kare konie, a z nich wysia­da­li ubra­ni na czar­no ele­ganc­cy dżen­tel­me­ni palą­cy cyga­ra. Lokal­na legen­da miej­ska gło­si, że pew­ne­go razu jakiś czło­wiek, któ­ry robił tam remont, dla żar­tu przy­mie­rzył obrzę­do­wy far­tu­szek jakie­goś bra­ta wol­no­mu­la­rza i nie mógł go potem zdjąć. Tak mia­ła dzia­łać masoń­ska magia.

PRZECZYTAJ TAKŻE

A jego imię będzie czterdzieści i cztery: Dziady Mickiewicza a historia matematyczna

Podróżnicy. Strażnicy rodzinnych tradycji. Arkady Radosław i Marek Fiedlerowie

Pierw­sze loże zaczę­ły powsta­wać na Pomo­rzu w poło­wie XVIII wie­ku. Grunt pod ich dzia­łal­ność był przy­go­to­wa­ny, na tym tere­nie bowiem już wcze­śniej poja­wi­li się różo­krzy­żow­cy, spad­ko­bier­cy sta­ro­żyt­nej tra­dy­cji filo­zo­ficz­no-ezo­te­rycz­nej. Na Pomo­rzu funk­cjo­no­wa­ła rów­nież para­ma­soń­ska Mię­dzy­na­ro­do­wa Orga­ni­za­cja Dobrych Tem­pla­riu­szy. Pierw­szą lożę masoń­ską Pod Trze­ma Pozio­mi­ca­mi (Zu den drei Ble­iwa­gen) zało­żo­no w Gdań­sku w 1751 roku. Póź­niej powsta­ło jesz­cze kil­ka innych: Pod Trze­ma Gwiaz­da­mi (Zu den drei Ster­nen,1763 r.), Euge­nia pod Uko­ro­no­wa­nym Lwem (Euge­nia zum gekrön­ten Löwen, 1776 r.), Jed­ność (Zur Einig­ke­it, 1801 r.) oraz Pod Czer­wo­nym Krzy­żem (Zum roten Kreuz,1873 r.). Loże masoń­skie ist­nia­ły kie­dyś tak­że w Byd­gosz­czy, Chełm­nie, Choj­ni­cach, Gru­dzią­dzu, Kwi­dzy­nie, Mal­bor­ku i Sta­ro­gar­dzie Gdańskim.

Do dzi­siaj w Gdań­sku moż­na usły­szeć mro­żą­ce krew w żyłach histo­rie o bły­ska­ją­cych świa­tłach, dziw­nych odgło­sach i tajem­ni­czym męż­czyź­nie w czar­nej pele­ry­nie, któ­ry cza­sem poja­wia się na dachu sie­dzi­by daw­nej loży masoń­skiej Łań­cuch nad Wisłą, sto­ją­cej przy uli­cy Sobót­ki 15 na tzw. dia­bel­skim wzgó­rzu, któ­ra dzia­ła­ła do 1933 roku. Ludzie bali się tam cho­dzić po zmro­ku, twier­dząc, że jest tam odczu­wal­na jakaś nega­tyw­na ener­gia. W każ­dym razie, przez dłu­gie lata zapusz­cza­li się tam tyl­ko miło­śni­cy miej­skie­go urbexu).