Królestwo tych organizmów jest dosłownie niemierzalne. Ich zarodniki przemieszczają się wraz z ruchami powietrza, bytują na skałach, drzewach, w słodkich i słonych wodach, na pustyni, zamarzniętych kanionach Antarktyki, w innych organizmach, także w nas. Z upodobaniem moszczą się w glebie, przygotowując podatny grunt dla roślin. Za pomocą mieszaniny kwasów i enzymów potrafią rozłożyć praktycznie wszystko. Od drewna po ropę naftową i plastik
W lasach ich długie, ukryte w poszyciu nici tworzą rozbudowaną sieć. Z jednej strony należą do największych organizmów na świecie (grzybnia osobnika opieńki ciemnej znalezionego w Blue Mountaints w USA zajmowała powierzchnię prawie 9 km2 – przyp. redakcji), z drugiej, część z nich składa się zaledwie z jednej komórki. Przykład? – pospolite drożdże. Są cichymi bohaterami świata Przyrody. Grzyby, bo o nich mowa, są również osobliwymi inspicjentami Matki Natury.
Wiele najbardziej spektakularnych wydarzeń, jakie miały miejsce na naszej planecie, odbyło się z ich udziałem. Rośliny opuściły środowisko wodne około pół miliarda lat temu właśnie dzięki grzybom – organizmy te posłużyły im za system korzeniowy na dziesiątki milionów lat przed tym, zanim zdołały rozwinąć własny. Obecnie, również dzięki nim, nadal formują się nowe ekosystemy lądowe. Gdy z oceanu wynurza się wyspa wulkaniczna, pierwszymi organizmami, jakie ją zasiedlają, są porosty, czyli fuzja grzyba i glonu bądź bakterii. Porosty, wgryzając się w skałę, tworzą podłoże, w które mogą wniknąć korzenie roślin. Jakby tego było mało, zawdzięczamy im nasz chleb powszedni, alkohol, lekarstwa, które ratują nam życie, ale również halucynacje i wspaniałe doznania kulinarne. Świat grzybów jest zachwycający, lecz nadal wiemy o nim niewiele. Szacuje się, że na naszym globie występuje ok. 5 mln tych niezwykłych stworzeń. Obecnie znamy zaledwie 160 tys. Spośród nich jedynie ok. 20 tys. tworzy owocniki, czyli doskonale nam znane grzyby kapeluszowe.
Pląsy i pan w kapeluszu
Jakby na to nie spojrzeć, grzyby to organizmy… kontrowersyjne. Bywają pomocne, ale także zaborcze i zabójcze dla innych istot. Wszystko zależy od tego, jaki mają interes. Jednych ekscytują, inni trzymają się od nich z daleka. Wiadomo przecież, czym może grozić pomyłka. W dawnych czasach grzyby zaliczano do roślin, gdyż faktycznie egzystują sobie gdzieś pomiędzy światem fauny i flory. Tymczasem są zbudowane nie z celulozy jak rośliny, lecz z chityny. Ta sama substancja stanowi budulec szkieletów stawonogów, do których zalicza się między innymi: pajęczaki, skorupiaki, owady. Oprócz tego rośliny są organizmami samożywnymi, czego o grzybach powiedzieć nie można. Tym samym najbliżej jest im do owadów. Na uwagę zasługuje również ich kolektywna natura. Właściwie nigdy do końca nie wiemy, kiedy mamy do czynienia z pojedynczym organizmem, a kiedy z ich zgrupowaniem.