Najwięcej witaminy mają mądre dziewczyny

Nie da się bez nich żyć, ale nasz organizm wytwarza je w niewystarczającej ilości, a niektórych nie wytwarza wcale. Witaminy. Specjaliści na stanowiskach kierowniczych. Bez nich nie zajdzie żaden ważny proces metaboliczny

Bez związ­ków orga­nicz­nych zwa­nych wita­mi­na­mi nie ma mowy o wzro­ście i roz­wo­ju orga­ni­zmu. W jesie­ni życia są rów­nie waż­ne, jak na wcze­śniej­szych jego eta­pach. Czu­wa­ją bowiem nad tym, aby nasz orga­nizm funk­cjo­no­wał pra­wi­dło­wo. Dzię­ki nim może­my zacho­wy­wać spraw­ność, zdro­wie i urodę.

Witamina jest polska

My, Pola­cy, powin­ni­śmy mieć do wita­min szcze­gól­ny sen­ty­ment. To bowiem nasz rodak Kazi­mierz Funk wyod­ręb­nił pierw­szą z nich – tia­mi­nę, czy­li wita­mi­nę B₁ – nazy­wa­jąc mia­nem wita­min sub­stan­cje waż­ne dla funk­cjo­no­wa­nia orga­ni­zmu. Od mło­do­ści inte­re­so­wał się fizjo­lo­gią czło­wie­ka. Już w wie­ku 16 lat stu­dio­wał bio­lo­gię w Gene­wie, następ­nie che­mię w Ber­nie. Po zakoń­cze­niu nauki pra­co­wał w Pary­żu w Insty­tu­cie Pasteu­ra, na Uni­wer­sy­te­cie w Ber­li­nie oraz w Lon­dy­nie. Gdy w swo­ich bada­niach nad cho­ro­bą beri-beri wyizo­lo­wał sub­stan­cję, któ­ra oka­za­ła się klu­czo­wa w jej lecze­niu, nazwał ją wita­mi­ną, od łaciń­skie­go sło­wa vita – życie i ami­na – czy­li skład­nik zawie­ra­ją­cy azot. Funk, czte­ro­krot­nie nomi­no­wa­ny do Nagro­dy Nobla (nigdy jej nie dostał), spra­wił, że w okre­sie przed dru­gą woj­ną świa­to­wą Pol­ska sta­ła się trze­cim na świe­cie kra­jem pro­du­ku­ją­cym insu­li­nę¹.

PRZECZYTAJ TAKŻE

Droga do skutecznych kuracji

Wzmocnij odporność – oczyść jelita

Wita­mi­ny dostar­cza­my orga­ni­zmo­wi na ogół w codzien­nym menu. Ale czy na pew­no? Czę­sto nie przy­wią­zu­je­my nale­ży­tej wagi do tego, by nasza die­ta była odpo­wied­nio zbi­lan­so­wa­na. Może się też oka­zać, że zapo­trze­bo­wa­nie orga­ni­zmu na daną wita­mi­nę prze­wyż­sza to, co mu dostar­cza­my. Zda­rza się rów­nież, że przy­swa­jal­ność jakiejś wita­mi­ny jest zbyt niska, ponie­waż potrze­bu­je ona do tego pro­ce­su odpo­wied­nie­go towa­rzy­stwa i oto­cze­nia.

Prze­ana­li­zuj­my to zagad­nie­nie na przy­kła­dzie dwóch wita­min – C i D₃. Dla­cze­go są nam potrzeb­ne? I jak polep­szyć ich wchła­nia­nie i pozy­tyw­ny wpływ na organizm?

Witamina C

Po wita­mi­nę C w posta­ci dra­że­tek czy pasty­lek się­ga­my, gdy czu­je­my się osła­bie­ni i oba­wia­my się ata­ku drob­no­ustro­jów chorobotwórczych.

Nie bez powo­du! Wita­mi­na C to nie­by­wa­le sil­ny prze­ciw­u­tle­niacz, czy­li sub­stan­cja, któ­ra chro­ni komór­ki przed tak zwa­nym stre­sem oksy­da­cyj­nym – uszko­dze­nia­mi powo­do­wa­ny­mi przez wol­ne rod­ni­ki². Dzię­ki temu wzmac­nia naszą odpor­ność, zmniej­sza­jąc podat­ność na cho­ro­by infek­cyj­ne, a tak­że nowo­two­ro­we. Jej wła­ści­wo­ści anty­ok­sy­da­cyj­ne mają też klu­czo­we zna­cze­nie dla kon­dy­cji ogól­nej orga­ni­zmu – spo­wal­nia ona pro­ce­sy sta­rze­nia tka­nek, jest nie­zbęd­nym skład­ni­kiem syn­te­zy kola­ge­nu, sta­no­wią­ce­go ich pod­po­rę. Oka­zu­je się więc nie­odzow­na dla naszych kości, skó­ry, naczyń krwio­no­śnych, bio­rąc udział w ich regeneracji.

Mózg to kolej­ny obszar, któ­ry ta wita­mi­na chro­ni przed stre­sem oksy­da­cyj­nym. Dzię­ki temu poma­ga unik­nąć upo­śle­dze­nia funk­cji poznaw­czych i pro­ce­sów psy­chicz­nych. Dodat­ko­wo obni­ża poziom kor­ty­zo­lu – hor­mo­nu stre­su, któ­re­go nad­miar wpły­wa destruk­cyj­nie na stan zdrowia.

Kolej­ną jej rolą jest uspraw­nia­nie pro­ce­su wchła­nia­nia żela­za (zapo­bie­ga jego nie­do­bo­ro­wi, czy­li ane­mii). Może też wpły­wać na ciśnie­nie krwi (obni­ża je).

Według naukow­ców, chcąc zacho­wać odpo­wied­ni poziom wita­mi­ny C w orga­ni­zmie, powin­ni­śmy spo­ży­wać owo­ce i warzy­wa, któ­re ją zawie­ra­ją, pięć razy dzien­nie. Szcze­gól­nie obfi­te w nią są owo­ce cytru­so­we, natka pie­trusz­ki, kiszo­na kapu­sta, czer­wo­na papry­ka, czar­ne porzecz­ki, kiwi. Wita­mi­na ta jest jed­nak wraż­li­wa na wyso­ką tem­pe­ra­tu­rę i szyb­ko się utle­nia, nale­ży je więc spo­ży­wać w sta­nie jak naj­mniej prze­two­rzo­nym, naj­le­piej surowe.

Jak dopomóc witaminie C pokazać, co potrafi?

Sko­ro wita­mi­na C jest sama w sobie tak dosko­na­ła, to jakie rów­nie genial­ne towa­rzy­stwo jej zapro­po­no­wać? A gdy­by tak posta­wić na syner­gię? Zna­leźć jej part­ne­ra, któ­ry czu­je i myśli podob­nie, nie tyl­ko wzmac­nia­jąc jej dzia­ła­nie, ale mając jesz­cze coś dodat­ko­we­go do zaoferowania?

Takim kimś oka­zu­je się rokit­nik. Olej z jego doj­rza­łych owo­ców wraz z nasio­na­mi, tło­czo­ny na zim­no, to bogac­two fla­wo­no­idów, kwa­sów omega‑3, ‑6, ‑7 i ‑9 oraz wita­min (głów­nie C, E i K). Czy­li bom­ba anty­ok­sy­da­cyj­na i dodat­ko­wo nie­zbęd­ne dla zdro­wia kwa­sy ome­ga oraz sze­reg wita­min. Rokit­nik to więc booster dla odpor­no­ści, sub­stan­cja o dzia­ła­niu prze­ciw­no­wo­two­ro­wym³ i prze­ciw­za­pal­nym. Ponad­to obni­ża poziom cukru we krwi.

Olej z rokit­ni­ka ceni się za opóź­nia­nie pro­ce­sów sta­rze­nia. Zale­ca się go przy sta­nach zapal­nych (szcze­gól­nie prze­wo­du pokar­mo­we­go), przy pro­ble­mach z ukła­dem naczy­nio­wym (wzmac­nia naczy­nia krwio­no­śne, uspraw­nia krą­że­nie), a sto­so­wa­ny jako kosme­tyk przy­spie­sza rege­ne­ra­cję skóry.

Wespół, w zespół, czyli witamina C + rokitnik

Na co może­my liczyć, gdy zasto­su­je­my je razem?

• Zapo­bie­ga­nie uszko­dze­niom komórek
• Prze­ciw­dzia­ła­nie pro­ce­som starzenia
• Polep­sze­nie odpor­no­ści na infekcje
• Prze­ciw­dzia­ła­nie nowotworom
• Przy­spie­sze­nie rege­ne­ra­cji skó­ry (w tym ran i opa­rzeń), kości, naczyń krwio­no­śnych, dzią­seł i innych tkanek
• Polep­sza­nie kon­dy­cji ukła­du pokarmowego
• Wzmoc­nie­nie ukła­du naczyniowego
• Polep­sze­nie wchła­nia­nia żelaza
• Łago­dze­nie sta­nów zapalnych
• Ochro­na przed spad­ka­mi nastro­ju i nad­mier­ną reak­cją na stres

Krót­ko mówiąc, wita­mi­na C, wspar­ta moż­li­wo­ścia­mi rokit­ni­ka, sprzy­ja więk­szej odpor­no­ści na nowo­two­ry i infek­cje, chro­ni przed zbyt szyb­kim sta­rze­niem się i polep­sza kon­dy­cję kości, skó­ry, naczyń krwio­no­śnych, dzią­seł itd.

Witamina D₃

Ta wita­mi­na sły­nie z dobre­go wpły­wu na kości i ukła­dy – ner­wo­wy i odpor­no­ścio­wy⁴. Regu­lu­je gospo­dar­kę wap­nio­wo-fos­fo­ra­no­wą. Orga­nizm sam ją syn­te­ty­zu­je, ale pod warun­kiem kon­tak­tu ze słoń­cem. Pod naszą sze­ro­ko­ścią geo­gra­ficz­ną jest to moż­li­we tyl­ko w naj­cie­plej­sze mie­sią­ce roku. W ogra­ni­czo­nej mie­rze może­my ją pozy­skać w die­cie z tłu­stych ryb i jaj oraz z wątrób­ki i mięsa.

Wita­mi­na D₃ sprzy­ja mine­ra­li­za­cji kości i pra­wi­dło­we­mu roz­wo­jo­wi ukła­du kost­ne­go, a tak­że zębów (bie­rze udział w zapo­bie­ga­niu próch­ni­cy!). Dzię­ki niej układ ner­wo­wy może pra­wi­dło­wo funk­cjo­no­wać – dobrze śpi­my, jeste­śmy mniej podat­ni na stres i mamy dobry nastrój. Jest nie­zbęd­na w utrzy­ma­niu wyso­kie­go pozio­mu odpor­no­ści, w obro­nie prze­ciw­no­wo­two­ro­wej orga­ni­zmu. Wspo­ma­ga rege­ne­ra­cję wątro­by. Bie­rze udział w pra­cy mię­śni i prze­ciw­dzia­ła ich bole­snym skur­czom. Poma­ga utrzy­mać pra­wi­dło­wą wagę i szczu­płą sylwetkę!

Szukamy odpowiedniego towarzystwa dla witaminy D₃

Oka­zu­je się nim być wita­mi­na K₂ MK‑7. Ich połą­cze­nie obni­ża ryzy­ko oste­opo­ro­zy i zwap­nie­nia tka­nek mięk­kich, takich jak ner­ki i naczy­nia krwionośne.

Wita­mi­na K₂, nie­co mniej zna­na sio­stra wita­mi­ny K₁, odgry­wa kapi­tal­ną rolę w utrzy­ma­niu moc­nych kości i funk­cjo­no­wa­niu ukła­du krwio­no­śne­go⁵. Wyni­ka to z jej udzia­łu w meta­bo­li­zmie wap­nia, w tym w jego trans­por­cie do kości. Dzię­ki temu nie dopusz­cza do odkła­da­nia się wap­nia tam, gdzie nie trze­ba, czy­li w naczy­niach krwio­no­śnych, prze­ciw­dzia­ła­jąc miaż­dży­cy i cho­ro­bom ser­ca, popra­wia­jąc ela­stycz­ność tęt­nic i żył. Ma też wpływ na krzep­nię­cie krwi – zapo­bie­ga zakrze­pom i zato­rom. Odpo­wia­da­jąc za trans­port wap­nia do kości, wita­mi­na K₂ wzmac­nia je i przy­spie­sza ich rege­ne­ra­cję, prze­ciw­dzia­ła oste­opo­ro­zie. Cha­rak­te­ry­zu­je ją dłu­gi czas dzia­ła­nia w orga­ni­zmie. Naj­wię­cej znaj­dzie­my jej w podro­bach, jajach i w pro­duk­tach fer­men­to­wa­nych, zarów­no mlecz­nych (sery doj­rze­wa­ją­ce, kefir, jogurt), jak i roślin­nych (kiszon­ki, fer­men­to­wa­na soja).

Idealne partnerstwo: D₃ + K₂ MK‑7

• Wspo­ma­ga zdro­wie kości, prze­ciw­dzia­ła osteoporozie
• Wspie­ra układ ser­co­wo-naczy­nio­wy, prze­ciw­dzia­ła­jąc miaż­dży­cy, zakrze­pom i zatorom
• Zapo­bie­ga bólom mięśni
• Zapo­bie­ga zwap­nie­niu nerek
• Wspo­ma­ga układ odpornościowy
• Prze­ciw­dzia­ła nowotworom
• Dba o zdro­wie zębów, poma­ga zwal­czać próch­ni­cę, wzmac­nia dziąsła
• Wpły­wa korzyst­nie na sen, uspokaja
• Zapo­bie­ga sucho­ści skóry
• Wzmac­nia włosy
• Popra­wia stan paznokci

Osta­tecz­ny rezultat?

Syner­gia dzia­ła­nia tych dwóch wita­min sprzy­ja moc­nym kościom, dobre­mu funk­cjo­no­wa­niu ukła­du naczy­nio­we­go, spraw­nym mię­śniom. A tak­że lep­sze­mu wyglą­do­wi dzię­ki popra­wie sta­nu zębów, wło­sów i paznokci.

Jak przyjmować witaminy?

Naj­le­piej w for­mie natu­ral­nej, bez­po­śred­nio w die­cie. Jeśli jed­nak odczu­wa­my ich nie­do­bo­ry, wska­za­na jest suple­men­ta­cja. Nie­ste­ty, w przy­pad­ku tra­dy­cyj­ne­go spo­so­bu przyj­mo­wa­nia jej w posta­ci pigu­łek, kap­su­łek, table­tek poja­wia się pro­blem wyni­ka­ją­cy z ogra­ni­czo­nej przy­swa­jal­no­ści wita­min poda­wa­nych w tych for­mach – ich bio­do­stęp­ność nie prze­kra­cza zazwy­czaj 20%.

Sła­bość tę poko­nu­je lipo­so­mal­na for­ma poda­wa­nia sub­stan­cji aktyw­nych – bio­do­stęp­ność wita­min w tej for­mu­la­cji prze­kra­cza 90%.

Lipo­so­my to czą­stecz­ki, w któ­rych sub­stan­cja aktyw­na jest osło­nię­ta podwój­ną otocz­ką fos­fo­li­pi­dów, będą­cych głów­nym budul­cem błon komór­ko­wych. Suple­men­tu­jąc więc wita­mi­ny w tej for­mie, wspo­mo­że­my przy oka­zji rege­ne­ra­cję struk­tu­ry komó­rek. Dzię­ki fos­fo­li­pi­dom lipo­so­my łatwiej prze­ni­ka­ją z jelit do krwio­bie­gu, a stam­tąd do komó­rek. Dopie­ro w nich zosta­ją uwol­nio­ne wita­mi­ny, ochro­nio­ne przez lipo­so­my przed enzy­ma­mi tra­wien­ny­mi i kwa­sa­mi żołąd­ko­wy­mi⁶.

Lipo­so­mal­na for­ma poda­wa­nia sub­stan­cji aktyw­nych spra­wia, że bio­do­stęp­ność wita­min prze­kra­cza 90%. Suple­men­tu­jąc więc wita­mi­ny w tej for­mie, wspo­mo­że­my przy oka­zji rege­ne­ra­cję struk­tu­ry komó­rek. Dzię­ki fos­fo­li­pi­dom lipo­so­my łatwiej prze­ni­ka­ją z jelit do krwio­bie­gu, a stam­tąd do komórek.

Wita­mi­ny moż­na kupić wysył­ko­wo: tel. 509 040 467, 502 306 200, 71 343 51 00, 71 344 53 03
w skle­pie www​.anna​pi​ku​ra​.com oraz na miej­scu w Kli­ni­kach ANNA PIKURA, a tak­że w naj­lep­szych aptekach.

KLINIKI ANNA PIKURA:
• Wro­cław ul. Kazi­mie­rza Wiel­kie­go 64
tel. 71 343 51 00, 71 344 53 03, 510 214 445
• Kra­ków ul. Sta­ro­wiśl­na 82, tel. 12 430 15 83, 501 087 886

Księ­gar­nia-Gale­ria Nie­zna­ny Świat, War­sza­wa, ul. Kre­dy­to­wa 2
tel. 22 827 93 49, e‑mail: bok@​nieznany.​pl • www.nie​zna​ny​.pl

Przypisy

¹ K. Barsz­czew­ski i in., Kazi­mierz Funk – pol­ski odkryw­ca wita­min, „Prze­gląd Epi­de­mio­lo­gicz­ny”, 2024, 78(1), s. 107–115; https://www.przeglepidemiol.pzh.gov.pl/pdf-187272–111033?filename=Kazimierz%20Funk%20_%20polski.pdf.

² K. Mać­ko­wiak, L. Tor­liń­ski, Współ­cze­sne poglą­dy na rolę wita­mi­ny C w fizjo­lo­gii i pato­lo­gii czło­wie­ka, „Nowi­ny Lekar­skie”, 2007, 76(4), s. 349–356; https://​nor​di​cwal​king​-war​sza​wa​.pl/​w​p​-​c​o​n​t​e​n​t​/​u​p​l​o​a​d​s​/​2​0​1​8​/​0​3​/​3​4​9​_​4​_​7​6​_​2​0​0​7​.​pdf.

³ B. Piłat, R. Zader­now­ski, Rokit­nik zwy­czaj­ny w pro­fi­lak­ty­ce nowo­two­ro­wej, „Bor­gis – Postę­py Fito­te­ra­pii, 2019, nr 2, s. 111–119; doi: 10.25121/PF.2019.20.2.111.

⁴ K. Sawic­ki, W. Ska­wiń­ski, Wita­mi­na D₃ – fun­da­men­tal­ny kom­po­nent zdro­wia czło­wie­ka oraz poten­cjal­ny suple­ment w zapo­bie­ga­niu i tera­pii COVID-19, „Medy­cy­na Ogól­na i Nauki o Zdro­wiu”, 2021, t. 21, nr 3, s. 226–234; https://www.monz.pl/pdf-140406–68703?filename=Witamina%20D3%20_.pdf.

⁵ E.J. Kucharz i in., Rola wita­mi­ny K₂ w meta­bo­li­zmie kości i innych pro­ce­sach pato­fi­zjo­lo­gicz­nych – zna­cze­nie pro­fi­lak­tycz­ne i tera­peu­tycz­ne, „Varia Medi­ca”, 2018, t. 2, nr 4, s. 345–358.

⁶ P. Słom­czyń­ska, K. Para­dow­ska, Zasto­so­wa­nie form lipo­so­mal­nych sub­stan­cji, „Lek w Pol­sce”, t. 34 (394).