Niech się niesie śmiech!

O śmiechu, rozśmieszaniu i o terapii śmiechem z Lidią Stanisławską i Stefanem Janickim rozmawia Anna Schwerin 

Oboje Państwo pracują wykorzystując naszą naturalną skłonność do śmiechu, ale różnią was założenia rozśmieszania…

Lidia Sta­ni­sław­ska: – Ja sta­ram się skło­nić widow­nię do śmie­chu, roz­śmie­szyć, spra­wić, żeby poczu­ła się lepiej, a Ste­fan uczy jak się śmiać…

Ste­fan Janic­ki: – A raczej uczę, jak wywo­łać śmiech wte­dy, kie­dy chce­my się śmiać, kie­dy podej­mu­je­my taką decy­zję, nie cze­ka­jąc aż ktoś/coś, czy­li jakiś czyn­nik zewnętrz­ny, nas roz­ba­wi. Śmiech jest w nas, to natu­ral­na reak­cja czło­wie­ka na odczu­wa­nie rado­ści. Tę umie­jęt­ność gubi­my pod­czas pro­ce­su socja­li­za­cji. Uśmie­cha­ją się nawet kil­ku­ty­go­dnio­we nie­mow­lę­ta, jak rów­nież dzie­ci od uro­dze­nia nie­wi­dzą­ce i nie­sły­szą­ce. One nie naśla­du­ją reak­cji oto­cze­nia, śmie­ją się bo czu­ją radość.

PRZECZYTAJ TAKŻE

Dźwięki dla ciała i nie tylko…

By móc decydować, trzeba wiedzieć

Listopadowe, późne, dżdżyste popołudnie w środku tygodnia, przystanek autobusowy pełen sfrustrowanych potencjalnych pasażerów – tu też, Pana zdaniem, jest miejsce na spontaniczny, głośny śmiech?

SJ: – A dla­cze­go nie? Nie bój­my się reak­cji innych, naj­waż­niej­sze, co i jak sami o sobie myśli­my. Na tym pole­ga praw­dzi­wa wolność.

LS: – Cho­ciaż nie­wie­le jest osób, któ­re mają do sie­bie aż tyle dystan­su. To jest napraw­dę duża siła, mało kto ją posiada.

SJ: – Fakt, ja do tego dosze­dłem po kil­ku latach tre­nin­gu jogi śmie­chu. Za to teraz, z całym prze­ko­na­niem mogę stwier­dzić, że meto­da ta doda­ła mi odwa­gi, żeby robić swo­je i nie przej­mo­wać się zda­niem oto­cze­nia. Powtó­rzę raz jesz­cze: zwy­kle śmie­je­my się wte­dy, gdy spo­łe­czeń­stwo nam na to pozwa­la, czy­li, jeże­li uzna, że coś jest zabaw­ne. Wręcz panu­je nie­pi­sa­na zasa­da, że im wyżej w hie­rar­chii spo­łecz­nej sto­imy, tym nor­my są ostrzej­sze. Gene­ral­nie, śmiech jest odbie­ra­ny jako coś nie­po­waż­ne­go, a więc oso­ba, któ­ra się śmie­je, z pew­no­ścią nie zasłu­gu­je na doj­rza­łe trak­to­wa­nie. Się­gnij­my cho­ciaż­by do popu­lar­nych przy­słów: Śmie­je się jak głu­pi do sera, czy Poznać głu­pie­go po śmie­chu jego. Nor­my spo­łecz­ne to taki twór, w któ­ry jeste­śmy wtła­cza­ni od dzie­ciń­stwa i nikt nas nie pyta o zgo­dę. Czy wszyst­kie nam słu­żą? Moim zda­niem aku­rat ta, któ­ra nie pozwa­la się śmiać, nie jest pozytywna.

Gelo­to­lo­gia (gr. gelos – śmiech) – dzie­dzi­na badań nad śmie­chem i jego wpły­wem na zdro­wie, któ­ra bada wpływ śmie­chu na orga­nizm z per­spek­ty­wy psy­cho­lo­gicz­nej i fizjo­lo­gicz­nej. Jed­nym z twór­ców tera­pii był Nor­man Cousins.

LS: – Popa­trz­my na dzie­ci, któ­re śmie­ją się po pro­stu z odczu­wa­nej całym orga­ni­zmem rado­ści życia: bo pta­szek leci, bo gdzieś bie­gną. Jesz­cze nie są niczym skrę­po­wa­ne, żad­nym kagań­cem kodek­su dobre­go zacho­wa­nia – nie wypa­da, nie wol­no, jest to źle widzia­ne. Nie­przy­pad­ko­wo aż tyle przy­słów róż­nych naro­dów depre­cjo­nu­je śmiech. Do tych naszych, swoj­sko brzmią­cych dodam dwa, któ­re jakoś szcze­gól­nie zapa­dły mi w pamięć: Śmiech bez przy­czy­ny świad­czy o bra­ku wycho­wa­nia oraz Dur­nio­wi nigdy nie dość śmie­chu, leniu­cho­wi nigdy nie dość snu… A prze­cież śmiech jest dobro­dziej­stwem, ma wła­ści­wo­ści lecz­ni­cze, o czym prze­ko­nu­je nas histo­ria samo­uz­dro­wie­nia się śmie­chem Nor­ma­na Cousin­sa, któ­ry zacho­ro­wał na reu­ma­to­idal­ne zapa­le­nie sta­wów – bole­sną cho­ro­bę zwy­rod­nie­nio­wą. Cousins nie zaak­cep­to­wał per­spek­ty­wy bycia nie­peł­no­spraw­nym, roz­po­czął poszu­ki­wa­nie meto­dy dają­cej mu jaką­kol­wiek szan­sę na wyzdro­wie­nie i zaapli­ko­wał sobie tera­pię śmie­chem. Jak to zro­bił? W szpi­ta­lu przyj­mo­wał odwie­dzi­ny tyl­ko opty­mi­stycz­nych zna­jo­mych, czy­tał weso­łe książ­ki, oglą­dał wyłącz­nie kome­die i po jakimś cza­sie oka­za­ło się, że cho­ro­ba nie tyl­ko wyha­mo­wa­ła, ale wręcz cof­nę­ła się. Sama też mogę potwier­dzić jak bar­dzo śmiech wpły­wa na nasz układ odpor­no­ścio­wy. Nie jest tajem­ni­cą, że mam histo­rię onko­lo­gicz­ną. Kie­dy byłam w szpi­ta­lu, z kole­żan­ka­mi z sali tak się śmia­ły­śmy, że prze­ło­żo­na pie­lę­gnia­rek przy­szła i zapy­ta­ła, czy nie zapo­mnia­ły­śmy, gdzie jeste­śmy. A my śmia­ły­śmy się wła­śnie dla­te­go! Kró­lo­wał czar­ny humor. Gdy szłam na ope­ra­cję, usły­sza­łam od kole­żan­ki: – No lalu­nia, baw się dobrze! Wie­dzia­łam, że jestem w dobrych rękach i nic złe­go nie może się zda­rzyć. Śmiech pod­no­si poziom leu­ko­cy­tów w orga­ni­zmie, któ­re odpo­wia­da­ją za naszą odpor­ność. No i jesz­cze ten wyrzut endor­fin – hor­mo­nu szczęścia…

SJ: –… i natu­ral­ne­go środ­ka prze­ciw­bó­lo­we­go. Śmiech obni­ża też poziom kor­ty­zo­lu, hor­mo­nu stre­su, któ­re­go przez tem­po życia posia­da­my w nad­mia­rze. Jest takie powie­dze­nie: Śmiać się aż do utra­ty tchu… – i ma ono swo­je uza­sad­nie­nie w ana­to­mii. Otóż mamy w płu­cach ok. 30 % rezer­wę powie­trza, któ­ra nie wymie­nia się pod­czas codzien­nej naszej aktyw­no­ści, nawet tej spor­to­wej. Do jej wymia­ny docho­dzi nato­miast wte­dy, gdy śmie­je­my się do roz­pu­ku, z głę­bi brzu­cha. Co cie­ka­we, infor­ma­cja o śmie­chu poja­wia się w naszym mózgu już wte­dy, gdy kącik ust zaczy­na pod­no­sić się lek­ko góry.