Nieznany Świat 06/1999 (102)

Spis tre­ści:

Czytająca małpa czyli kostka myślenia

Mózg ludz­ki jest dwu­ipół­krot­nie cięż­szy od mózgu oran­gu­ta­na czy też szym­pan­sa. Tyl­ko co tak napraw­dę z owe­go fak­tu wyni­ka, sko­ro więk­sze – wca­le nie musi ozna­czać: mądrzej­sze, lep­sze, spraw­niej­sze? Przy­kład: pom­pa koma­ra zasy­sa­ją­ca krew z nakłu­te­go miej­sca, któ­ra dzia­ła sku­tecz­niej niż naj­lep­sze tego typu urzą­dze­nie tech­nicz­ne na świe­cie. Przed wie­lo­ma tysią­ca­mi lat sta­ło się coś, co gwał­tow­nie przy­spie­szy­ło roz­wój ewo­lu­cyj­ny. Czy w mózgu naj­wy­żej roz­wi­nię­tych zwie­rząt doszło wów­czas do swo­iste­go „prze­łą­cze­nia”, w rezul­ta­cie cze­go mikro­pro­ce­so­ry życia zosta­ły wzbo­ga­co­ne o kost­ki myśle­nia, co dało począ­tek czło­wie­ko­wi? Cie­ka­wa i zaska­ku­ją­ca hipo­te­za Macie­ja Pike­’a Bie­guń­skie­go z USA, któ­ry udo­wad­nia m.in., że małe bywa fantastyczne!

Z pterodaktylem oko w oko

Pew­na, wca­le nie­ma­ła gru­pa ludzi na świe­cie, wywo­dzą­cych się przede wszyst­kim z tere­nów obu Ame­ryk, utrzy­mu­je, że mia­ła spo­tka­nie z lata­ją­cy­mi stwo­ra­mi, któ­re do złu­dze­nia przy­po­mi­na­ją daw­no wymar­łe pte­ro­dak­ty­le. Czy to jakaś obse­sja? Nie wyda­je się, by tak było, gdyż lata­ją­ce gady widy­wa­ło nie­jed­no­krot­nie kil­ka osób jed­no­cze­śnie. Mię­dzy­na­ro­do­wa orga­ni­za­cja kryp­to­zo­olo­gów wyra­ża przy­pusz­cze­nie, że zwie­rzę­ta te mogły prze­trwać milio­ny lat w odlud­nych, gór­skich tere­nach Sier­ra Madre Orien­tal w Mek­sy­ku, bli­sko gra­ni­cy ze Sta­na­mi Zjed­no­czo­ny­mi. W jaki jed­nak spo­sób uda­ło im się to uczy­nić? Być może są to w sta­nie wyja­śnić roz­wa­ża­nia nad ana­bio­zą i tzw. sta­ło­czepl­no­ścią, jaki­mi cha­rak­te­ry­zo­wa­ły się wymar­łe wiel­kie gady. Bar­dzo cie­ka­wych odkryć doko­na­no też w Jaku­cji i Kazachstanie.

Zagubione Miasto Inków Machu Picchu

Kie­dy w 1911 roku arche­olog Hiram Bin­gham po wędrów­ce przez dżun­glę i wiszą­ce mosty oraz for­sow­nej wspi­nacz­ce nad prze­pa­ścia­mi dotarł do ruin Sta­re­go Szczy­tu w Peru, był prze­ko­na­ny, że jest to poszu­ki­wa­ne prze­zeń zagi­nio­ne mia­sto Indian Vil­ca­bam­ba. Nie wie­dział jesz­cze, że otwie­ra w ten spo­sób ist­ną Pusz­kę Pan­do­ry z pyta­nia­mi i zagad­ka­mi, doty­czą­cy­mi tego jed­ne­go z naj­bar­dziej tajem­ni­czych miejsc na świe­cie. Nadal nie wia­do­mo bowiem nie tyl­ko, co sta­ło się z jego miesz­kań­ca­mi i dla­cze­go tak pospiesz­nie porzu­ci­li oni swo­ją świę­tą for­te­cę, lecz przede wszyst­kim jak uda­ło im się tak wyso­ko w górach wznieść tę zdu­mie­wa­ją­cą archi­tek­to­nicz­nie budow­lę, a zwłasz­cza w jaki spo­sób zdo­ła­li, z pora­ża­ją­cą pre­cy­zją, for­mo­wać i prze­ci­nać gra­nit bez posłu­gi­wa­nia się współ­cze­sny­mi lase­ra­mi. Zagi­nio­nych miast w Ame­ry­ce Połu­dnio­wej ciąg dalszy.

Zagadkowy człowiek z Marree

Tajem­ni­ca gigan­tycz­ne­go Abo­ry­ge­na, jak jego rysu­nek powstał nagle w lip­cu 1998 r. na austra­lij­skiej pusty­ni (jego wzrost wyno­si 4 km, a obrys kon­tu­ru 28 km), wzbu­dzi­ła zacie­kłe spo­ry. Wie­lu w całej tej histo­rii wie­trzy żart, jed­nak prze­ko­ny­wu­ją­ce­go wyja­śnie­nia dla tego, co się sta­ło, bra­ku­je. Aby bowiem ów, bar­dzo pre­cy­zyj­ny rysu­nek mógł powstać na tak znacz­nym obsza­rze i na twar­dym pod­ło­żu, musia­ły­by go ryć mozol­nie przez dłuż­szy czas kopar­ki oraz inne urzą­dze­nia do prac ziem­nych – przy ste­ro­wa­niu tymi czyn­no­ścia­mi z powie­trza. Takich moż­li­wo­ści nie stwier­dzo­no. Naukow­cy toczą więc mię­dzy sobą zażar­te kłót­nie, a zagad­ko­wy czło­wiek z Mar­ree ścią­ga na pusty­nię rze­sze ciekawskich.

Ponadto:

• Ostat­nia repor­ter­ska rela­cja z wypra­wy na Pła­sko­wyż Mar­ca­hu­asi: Ampu­to­wa­na rzeczywistość
• Mar­sjań­ska gło­wa znik­nę­ła – auten­tycz­ne zja­wi­sko, czy kolej­ny kamuflaż?
• Uwol­nie­nie od lęków i oso­bi­sta legen­da na warsz­ta­tach wir­tu­al­nej inży­nie­rii umysłu.
• Mor­ska kata­stro­fa, któ­ra wkrót­ce potem wyda­rzy­ła się napraw­dę – w Wizjach Jail
• W Poczcie heale­rów pol­skich dok­tor Marek Jura­szek ze Szcze­ci­na i jego hip­no- oraz muzykoterapie.
• Sala ope­ra­cyj­na 2015 czy­li parę kadrów przy­szło­ści z dzie­dzi­ny medy­cy­ny wirtualnej
• Jaro­sław Moser o cza­krach emo­cjo­nal­nych, Szmi­li­chow­ski o świe­żo obu­dzo­nym guru, a Weres o „pest­ce polskości”
• Horo­skop na czer­wiec