W nu­me­rze:

Kontynuatorzy dzieła ojca, podróżnicy i opiekunowie rodzinnej tradycji, twórcy niezwykłego muzeum

Mowa o Arka­dym Rado­sła­wie i Mar­ku Fie­dle­rach. To do ich rąk wędru­je Nagro­da Hono­ro­wa Nie­zna­ne­go Świa­ta za 2025 rok. Z nimi – syna­mi słyn­ne­go podróż­ni­ka i pisa­rza, któ­re­go książ­ki przez dzie­się­cio­le­cia roz­bu­dza­ły wyobraź­nię Pola­ków – spo­tkał się Marek Żel­kow­ski. Roz­mo­wa o podró­żach bli­skich i odle­głych, o nie­zwy­kło­ści świa­ta, o pamię­ci, a tak­że o dzie­dzic­twie, któ­re pozo­sta­je wciąż żywe i pul­su­ją­ce, toczy­ła się pośród pamią­tek z dale­kich wypraw i replik monu­men­tal­nych rzeźb oraz mode­li, któ­re są owo­cem wypraw i fascy­na­cji obu lau­re­atów ⇒ czy­taj artykuł

Wokół przesilenia zimowego

Astro­no­micz­ne zimo­we prze­si­le­nie to czas, kie­dy oś obro­tu Zie­mi jest naj­bar­dziej odchy­lo­na od Słoń­ca na pół­ku­li pół­noc­nej. Mamy wów­czas naj­krót­szy dzień i naj­dłuż­szą noc w roku. Prze­si­le­nie to zazwy­czaj przy­pa­da na 21 grud­nia. Moment, w któ­rym nastę­pu­je, zmie­nia się o kil­ka godzin z każ­dym rokiem, ponie­waż rok sło­necz­ny nie pokry­wa się dokład­nie z naszym rokiem kalen­da­rzo­wym. O tym, co łączy Słoń­ce, prze­si­le­nie zimo­we i kult zmar­łych, czym było ono dla sta­ro­żyt­nych Egip­cjan i jak cele­bro­wa­li je Sło­wia­nie – pisze dr Joan­na Bocha­czek-Trąb­ska ⇒ czy­taj artykuł

PRZECZYTAJ TAKŻE

Nieznany Świat 11/2025 (419)

Nieznany Świat 10/2025 (418)

Czarna legenda pomorskich masonów

Tajem­ni­czość, jasno­wi­dze­nie, bilo­ka­cja, tele­ki­ne­za, rein­kar­na­cja, nekro­man­cja, spi­ry­tyzm, czy­ta­nie w myślach, odpor­ność na ból, wyg­rywanie w grach kar­cia­nych i umie­jęt­ność wytwa­rza­nia wła­sne­go sobo­wtó­ra – oto nie­zwy­kłe cechy, jakie lud przy­pi­sy­wał wol­no­mu­la­rzom. Wie­rze­nia takie były obec­ne na tere­nie daw­nych Nie­miec, a tak­że na zie­miach pol­skich pod zabo­rem pru­skim, m.in. na Kuja­wach, Pomo­rzu, Ślą­sku i w Wiel­ko­pol­sce. W folk­lo­rze pomor­skim maso­nów uzna­wa­no za nie­bez­piecz­nych. Wśród pro­stych ludzi pano­wa­ło prze­ko­na­nie, że są czci­cie­la­mi dia­bła. Niem­cy uwa­ża­li nato­miast, że ich pomoc­ni­kiem jest sza­tan, któ­ry towa­rzy­szył wol­no­mu­la­rzom zwy­kle w posta­ci czar­ne­go zwie­rzę­cia (konia, psa lub kota). W III Rze­szy dzia­łal­ność lóż zosta­ła zaka­za­na praw­nie w 1933 r. na mocy wpro­wa­dzo­nych przez Hitle­ra ustaw, w Pol­sce uczy­nił to mar­sza­łek Józef Pił­sud­ski. Histo­rie tej, do dziś budzą­cej cie­ka­wość, taj­nej orga­ni­za­cji przy­bli­ża Czy­tel­ni­kom Ali­cja Łukaw­ska ⇒ czy­taj artykuł

W Krainie Fiordów

– Nor­we­gia urze­ka odwie­dza­ją­cych pięk­ny­mi kra­jo­bra­za­mi, gdzie stro­me nagie ska­ły wyra­sta­ją ponad woda­mi fior­dów. Kraj ten koja­rzy się też z wikin­ga­mi i pozo­sta­ły­mi po nich tra­dy­cja­mi. Byli oni bowiem nie tyl­ko walecz­ny­mi wojow­ni­ka­mi, ale rów­nież twór­ca­mi boga­tej cywi­li­za­cji. Dziś rośnie zain­te­re­so­wa­nie ich ducho­wo­ścią. Runy wikin­gów, opar­te na alfa­be­cie nor­dyc­kim skła­da­ją­cym się z 16 zna­ków, są tak­że sym­bo­la­mi emi­tu­ją­cy­mi siły Kosmo­su. Czło­wiek, rzeź­biąc je w kamie­niu czy wyci­na­jąc w drew­nie, kre­śląc na zie­mi bądź rysu­jąc w swo­jej wyobraź­ni, nawią­zu­je kon­takt z tymi sub­tel­ny­mi radia­cja­mi – pisze Leszek Mate­la. Autor opi­su­je też miej­sca mocy w Oslo, a tak­że wni­kli­wie przy­glą­da się twór­czo­ści wybit­ne­go nor­we­skie­go mala­rza Edvar­da Mun­cha, któ­re­go naj­słyn­niej­sze dzie­ło Krzyk kry­ty­cy sztu­ki – obok Mony Lisy Leonar­da da Vin­ci i Sło­necz­ni­ków Vin­cen­ta van Gogha – zali­cza­ją do naj­bar­dziej zna­nych obra­zów na świe­cie ⇒ czy­taj artykuł

Zmiany na Słońcu i ich wpływ na planetę Ziemia

Moż­na odnieść wra­że­nie, że temat aktyw­no­ści sło­necz­nej regu­lar­nie poja­wia się i zni­ka z prze­strze­ni medial­nej. Chy­ba dla­te­go, że sama aktyw­ność Słoń­ca jest cyklicz­na. Od niej w dużym stop­niu zale­ży, co dzie­je się na Zie­mi, gdyż wpły­wa ona na Przy­ro­dę i na czło­wie­ka, któ­ry jest czę­ścią Natu­ry. O tym, co nale­ży rozu­mieć pod poję­ciem aktyw­no­ści sło­necz­nej, czym są małe i duże cykle, i jak wyglą­da­ła Mała Epo­ka Lodo­wa (MEL), cie­ka­wie opo­wia­da Mar­cin Gibas ⇒ czy­taj artykuł

A imię jego czterdzieści i cztery: Dziady Mickiewicza a historia matematyczna

Od pra­wie 200 lat jest roz­wa­ża­na przy­czy­na uży­cia przez Ada­ma Mic­kie­wi­cza w III czę­ści Dzia­dów słów: A imię jego czter­dzie­ści i czte­ry. Sam wieszcz w roz­mo­wie z Sewe­ry­nem Gar­czyń­skim w 1837 r. nie potra­fił uza­sad­nić, dla­cze­go użył tej licz­by w widze­niu księ­dza Pio­tra (poza tym, że poja­wia­ła mu się w chwi­li natchnie­nia). Jak dowo­dzi w swo­im arty­ku­le Maciej Woje­wód­ka, licz­ba ta wystę­pu­je nie tyl­ko w dzie­le pol­skie­go poety, ale tak­że w gema­trii kaba­li­stycz­nej oraz w histo­rii mate­ma­tycz­nej, wska­zu­ją­cej na upływ cza­su mię­dzy nie­któ­ry­mi istot­ny­mi wyda­rze­nia­mi histo­rycz­ny­mi oraz w waż­nych momen­tach życia dwóch naj­więk­szych zbrod­nia­rzy XX wie­ku – Józe­fa Sta­li­na i Adol­fa Hitle­ra ⇒ czy­taj artykuł

Ponadto:

- Paweł Byczuk – Wpro­wa­dze­nie do Wiel­kiej Medy­ta­cji NŚ ⇒ czy­taj artykuł
– Czy moż­na połą­czyć chrze­ści­jań­stwo z rein­kar­na­cją? – zasta­na­wia się Artur Wój­to­wicz ⇒ czy­taj artykuł
– Andrzej Szmi­li­chow­ski – dla­cze­go skan­dy­naw­ski spo­sób zarzą­dza­nia nie zyskał uzna­nia w PRL‑u ⇒ czy­taj felieton
– Z Pio­trem Witol­dem Lechem na temat filo­zo­fii i mistrzów Wscho­du ⇒ czy­taj artykuł
– Byk w for­mie baj­ki o tym, że czę­sto nie doce­nia­my bli­skiej oso­by ⇒ czy­taj felieton
– Dr Piotr Pio­trow­ski o eta­pach życia w astro­lo­gii ⇒ czy­taj artykuł
– Recen­zja książ­ki Kola­gen i ja ⇒ czy­taj recenzję
– Wspo­mnie­nie Hele­ny Wil­dy-Kowal­skiej ⇒ czy­taj artykuł
– Iza­be­la Jan­czar­ska o miej­scach mocy w Niem­czech ⇒ czy­taj artykuł
– Igor Wit­kow­ski o rewo­lu­cyj­nych odkry­ciach doty­czą­cych pocho­dze­nia Homo sapiens ⇒ czy­taj artykuł
– Horo­skop na gru­dzień i sty­czeń i wie­le innych tematów!