Osobowość mnoga – błąd Matrixa czy kwantowy przeskok świadomości?

U pacjentów z osobowością wieloraką dochodzi do wielu anomalii – zarówno z perspektywy psychologicznej, jak i zdroworozsądkowej. Jedna z kontrowersyjnych hipotez głosi, że każdy z nas rodzi się z zestawem osobowości, z których dopiero po pewnym czasie kształtuje się nasze Ja. Zdarzają się jednak przypadki, które przeczą konwencjonalnym teoriom, a w ich świetle pacjenci z osobowością mnogą wydają się kimś w rodzaju ofiar Matrixa. Takim pacjentem był Piotr

Oso­bo­wość wie­lo­ra­ka czę­sto bywa mylo­na ze schi­zo­fre­nią, pod­czas gdy zgod­nie z kla­sy­fi­ka­cją medycz­ną są to dwa odręb­ne typy zabu­rzeń. Być może przy­czy­na tych pomy­łek kry­je się w sło­wie schi­zo­fre­nia, któ­re wywo­dzi się z gre­ki, ozna­cza­jąc dosłow­nie roz­sz­cze­pio­ny umysł. Jed­nak wie­lu bada­czy łączy utrwa­le­nie się tego błęd­ne­go poglą­du z oddzia­ły­wa­niem kul­tu­ry maso­wej, popu­la­ry­zu­ją­cej poprzez pro­duk­cje fil­mo­we cał­ko­wi­cie wypa­czo­ny obraz kli­nicz­ny obu scho­rzeń. Pod­kre­ślam ich odręb­ność, gdyż jest ona klu­czo­wa dla dal­szych rozważań.

Ci inni w nas

Ter­min oso­bo­wość wie­lo­ra­ka (bądź mno­ga) wpro­wa­dzo­ny został przez Ame­ry­ka­ni­na Mor­to­na Prince’a (1854–1929), ucznia słyn­ne­go fran­cu­skie­go psy­chia­try Jeana Char­co­ta (1825–1893). Przed­sta­wił on – w wyda­nej w 1906 r. książ­ce The Dis­so­cia­tion of a Per­so­na­li­ty – przy­pad­ki ludzi z dwie­ma, lub wię­cej, nie­za­leż­ny­mi oso­bo­wo­ścia­mi, a tak­że szcze­gó­ło­wy opis lecze­nia jed­nej ze swo­ich pacjentek.

PRZECZYTAJ TAKŻE

W czym tkwi siła rytuału?

Rodzime feng shui

W psy­chia­trii zespół roz­sz­cze­pie­nia oso­bo­wo­ści, pole­ga­ją­cy na wystę­po­wa­niu u jed­nej oso­by przy­naj­mniej dwóch oso­bo­wo­ści, stał się zarze­wiem wie­lu spo­rów. W publi­ka­cjach nauko­wych opi­sa­no do tej pory ok. 200 przy­pad­ków oso­bo­wo­ści wie­lo­ra­kiej. Skąd bie­rze się ów czar­ny pijar i kon­tro­wer­sje wobec kli­ni­cy­stów goto­wych bro­nić swo­jej dia­gno­zy? Praw­do­po­dob­nie w tym wypad­ku zawa­żył casus dr Cor­ne­lii Wil­bur.

Psy­chia­tra ta zdia­gno­zo­wa­ła u swo­jej pacjent­ki (Shir­ley Ardell Mason) oso­bo­wość wie­lo­ra­ką, na któ­rą skła­da­ło się aż szes­na­ście odręb­nych bytów. Ten medycz­ny feno­men opi­sa­ła Flo­ra Rhe­ta Schre­iber w książ­ce Sibill. Autor­ka rela­cjo­nu­jąc pro­ces lecze­nia psy­chia­trycz­ne­go, pozor­nie posłu­ży­ła się kon­wen­cją non–fiction. Dwie ekra­ni­za­cje fil­mo­we spo­pu­la­ry­zo­wa­ły moc­no pod­ko­lo­ro­wa­ny obraz rela­cji lekarz – pacjent.