Wieczorem po prostu wychodzę na miasto i gram

Z Andrzejem Rejmanem, pianistą, kompozytorem, producentem muzycznym, rozmawia Anna Schwerin 

Jesteś dla mnie artystycznym fenomenem – zrobiłeś światową karierę niemal nie opuszczając Warszawy i bez udziału mediów.

– To zale­ży jak to poję­cie rozu­mie­my. Praw­da jest taka, że nie wystę­pu­ję na sce­nach świa­ta, nato­miast na całym świe­cie dostęp­na jest moja muzy­ka, więc w zasa­dzie to ta muzy­ka karie­rę zrobiła.

Jesteś w ciągłym ruchu. Wieczorami krążysz po mieście w poszukiwaniu nowych doznań muzycznych, dokumentując te swoje artystyczne wędrówki zdjęciami i krótkimi filmikami wrzucanymi na bieżąco na stronę. Bywasz w klubach undergroundowych, do których trudno trafić niewtajemniczonym w muzyczną topografię miasta i mimowolnie stajesz się ich ambasadorem.

– Ład­nie powie­dzia­ne. Rze­czy­wi­ście do War­sza­wy odno­si się to na pew­no, ale jak tyl­ko mogę, bar­dzo chęt­nie też podró­żu­ję. Cza­sem wyjaz­dy wią­żą się np. z pio­sen­ką fran­cu­ską, innym razem doty­czą spo­tkań arty­stycz­nych w krę­gu muzy­ki impro­wi­zo­wa­nej. O tę pierw­szą sfe­rę (ale nie tyl­ko) dba moja mena­dżer­ka Kasia Soko­łow­ska, z któ­rą też wspól­nie kon­cer­tu­je­my w kra­ju i za gra­ni­cą. W 2021 r. uka­za­ła się pły­ta Kasi, któ­rej byłem pro­du­cen­tem wyko­naw­czym, pt. Heris­sons et Papil­lons/Jeże i moty­le. Ostat­nio wzię­li­śmy udział w Mię­dzy­na­ro­do­wym Kon­kur­sie Pio­sen­ki Fran­cu­skiej w Akwi­ta­nii Con­co­urs Inter­na­tio­nal de la Chan­son en Age­na­is). I tak, Kasia ini­cju­je wyjaz­dy w region fran­ko­foń­ski oraz wspól­ne wystę­py w Pol­sce, nato­miast inne arty­stycz­ne podró­że orga­ni­zu­ję sobie sam. Wymy­ślam pro­jekt, nawią­zu­ję kon­tak­ty z muzy­ka­mi, pro­po­nu­ję im udział w nagra­niu. Spo­tka­niom takim zde­cy­do­wa­nie poma­ga inter­net, któ­ry przy­spie­szył wymia­nę infor­ma­cji – obec­nie moż­na poje­chać w dowol­ny punkt świa­ta i spo­tkać tam muzy­ków chęt­nych do wspól­nej gry ad hoc.

PRZECZYTAJ TAKŻE

Czarodziejskie światy Steni

Dieter Broers – wizjoner i naukowiec

Ostat­nio np. dotar­łem do Lizbo­ny, gdzie w zna­ko­mi­tym stu­diu, w cią­gu trzech godzin, z sak­so­fo­ni­stą José Len­ca­stre nagra­li­śmy prak­tycz­nie całą pły­tę: José Len­ca­stre /Andrzej Rej­man Mist​é​rio in Lis­bon. Moż­na jej posłu­chać na plat­for­mie Band­camp, pro­mu­ją­cej głów­nie arty­stów niezależnych.

Chęt­nie bio­rę też udział w festi­wa­lach muzy­ki impro­wi­zo­wa­nej, cho­ciaż nie jest ich wie­le. Byłem w Min­ne­apo­lis (USA), Cha­te­au­d’O­ex (Szwaj­ca­ria) i w Bor­de­aux (Fran­cja).

W ogó­le gatu­nek zwa­ny muzy­ką impro­wi­zo­wa­ną jest nie­zwy­kle tajem­ni­czy i nie­prze­wi­dy­wal­ny. Nigdy z góry nie wia­do­mo dokąd, w jakie rejo­ny sztu­ki, dopro­wa­dzi nas odby­wa­ją­ce się w cza­sie rze­czy­wi­stym, spo­tka­nie twór­ców. Od razu zazna­czam, że nie mam na myśli impro­wi­za­cji jaz­zo­wej, tyl­ko jej kon­tekst znacz­nie szer­szy, ist­nie­ją­cy prak­tycz­nie od zawsze, w każ­dej epo­ce i w róż­nych krę­gach kul­tu­ro­wych. Czym zatem jest muzy­ka impro­wi­zo­wa­na, któ­ra mnie fascy­nu­je? Temat jest obszer­ny, wie­lo­wąt­ko­wy, doty­ka syn­te­zy sztuk, bo i w sztu­kach wizu­al­nych wie­le się dzie­je. Naj­pro­ściej mówiąc: muzyk/artysta/kompozytor two­rzy muzy­kę impro­wi­zo­wa­ną tu i teraz. Gatu­nek zro­bił się popu­lar­ny, jako odpo­wiedź na gigan­tycz­ną ilość pre­cy­zyj­nie nagra­nej muzy­ki, któ­ra nas ota­cza, jest dostęp­na w każ­dym miej­scu i o każ­dej porze. Nagle oka­za­ło się, że słu­cha­cze i sami muzy­cy zapra­gnę­li żywej, nie­prze­wi­dy­wal­nej, nawet cza­sem nie­do­sko­na­łej mate­rii dźwię­ko­wej. Zara­zem jest to bunt prze­ciw mono­po­lo­wi medial­no-wydaw­ni­cze­mu dużych firm, któ­re glo­bal­nie podzie­li­ły się ryn­kiem i dyk­tu­ją swo­je warunki.

Arty­ści, z któ­ry­mi lubię grać i któ­rzy mnie inspi­ru­ją, sami two­rzą, nagry­wa­ją, wyda­ją i roz­po­wszech­nia­ją swo­je utwo­ry. Uwal­nia­ją z tego kor­po­ra­cyj­ne­go gor­se­tu muzy­kę, a nawet w ogó­le sztu­kę, co już zaowo­co­wa­ło wiel­ką róż­no­rod­no­ścią gatun­ku. Uwa­żam, że jest to nie­zwy­kle waż­ne dla roz­wo­ju kul­tu­ry muzycz­nej w przy­szło­ści. Podo­ba mi się, że pod­czas kon­cer­tów muzy­ki impro­wi­zo­wa­nej czę­sto spo­ty­ka­ją się muzy­cy kla­sycz­nie wykształ­ce­ni – z ich talen­tem, wraż­li­wo­ścią i umie­jęt­no­ścia­mi – oraz ci, któ­rzy nie mają świa­dectw ukoń­cze­nia edu­ka­cji arty­stycz­nej, ale two­rzą jazz, pop lub inne pośred­nie gatun­ki. Sam namó­wi­łem do wej­ścia w ten nurt moje­go przy­ja­cie­la, prof. Edwar­da Sie­lic­kie­go, kom­po­zy­to­ra muzy­ki współ­cze­snej i wykła­dow­cę Uni­wer­sy­te­tu Muzycz­ne­go w War­sza­wie. Zła­pał bak­cy­la i robi furo­rę w gatun­ku. Z kolei ja prze­nik­ną­łem do śro­do­wi­ska kom­po­zy­to­rów muzy­ki współ­cze­snej przez wydaw­nic­two Audio­mat Mar­ka Cho­ło­niew­skie­go, w któ­rym wyda­łem trzy pły­ty w róż­nych skła­dach: SHAHMAT (Grzywacz/Rejman/Sudnik), Spi­ri­tu­al Aco­ustic Noise (z Mar­ty­ną Kabul­ską i Pio­trem Dąbrow­skim) oraz C.O.S.M.O.S., czy­li Con­te­xtu­al Obscu­re Spon­ta­ne­ous Move­ments of Spi­rit (z Anto­ni­ną Nowac­ką i Ewą Cichoń).

Nurt muzy­ki impro­wi­zo­wa­nej jest nie­zwy­kle dyna­micz­ny. Na kon­cer­ty uma­wia­my się prak­tycz­nie wszę­dzie – od małych po wiel­kie sale, gra­my, wza­jem­nie się słu­cha­my, ale tak­że dys­ku­tu­je­my o przy­szło­ści muzy­ki. Oka­zu­je się, że na naszą dzia­łal­ność ma duży wpływ coraz bar­dziej roz­wi­ja­ją­ca się elek­tro­ni­ka, któ­ra pozwa­la prze­twa­rzać ota­cza­ją­ce nas dźwię­ki i nie­kie­dy nawet zastę­pu­je muzy­ków, oraz sztucz­na inteligencja.