O zasadzie ostrożności albo: czego możemy nauczyć się od amiszów?

Wspominając o zasadzie ostrożności Robert L. Zimdahl, biolog z Uniwersytetu Stanowego w Kolorado (USA) napisał: Prometeusz dał nam ogień – i strawił nas pożar. Pandora otworzyła puszkę i jedyne, co w niej zostało, to nadzieja, która do dziś służy ludziom za drogowskaz. Ewa zachęciła Adama do zjedzenia owocu z zakazanego drzewa… No cóż, jako dzieci robimy to, czego robić nam nie wolno. Podejmujemy ryzyko – i dopiero wtedy dowiadujemy się o zagrożeniach i ewentualnych szansach. Badamy, zawodzimy, krzywdzimy, ale zawsze uczymy się – i staramy się nie popełniać tych samych błędów

Wła­śnie dla­te­go sfor­mu­ło­wa­no tzw. zasa­dę ostroż­no­ści. Naj­pro­ściej mówiąc, jest to współ­cze­sna wer­sja przy­się­gi Hipo­kra­te­sa, któ­ra w skró­co­nej wer­sji brzmi: Po pierw­sze, nie szko­dzić. Jed­nak zasa­da, o jakiej mowa, nie odno­si się wyłącz­nie do indy­wi­du­al­nych dzia­łań jed­no­stek; ma ona przede wszyst­kim kie­ro­wać zacho­wa­nia­mi insty­tu­cji, a nawet naro­dów. Poza tym, w prze­ci­wień­stwie do przy­się­gi Hipo­kra­te­sa, doty­czy nie tyl­ko zdro­wia kon­kret­nych osób, ale dobro­sta­nu całe­go śro­do­wi­ska, w któ­rym egzy­stu­je Homo sapiens.

Moż­na powie­dzieć, że to apel o ostroż­ność, skie­ro­wa­ny do ludzi podej­mu­ją­cych decy­zje doty­czą­ce pro­duk­tów albo dzia­łań. Szcze­gól­nie takich, któ­re mogą oka­zać się szko­dli­we dla zdro­wia publicz­ne­go lub śro­do­wi­ska. Nie ofe­ru­je ona kon­kret­ne­go roz­wią­za­nia każ­de­go nowe­go pro­ble­mu, co do któ­re­go nauka nie ma roz­strzy­ga­ją­cej pew­no­ści, lecz pod­su­wa naj­roz­sąd­niej­szą meto­dę postę­po­wa­nia w obli­czu poten­cjal­ne­go ryzy­ka. Celem zasa­dy ostroż­no­ści jest pro­mo­wa­nie prze­my­śla­nych dróg roz­wo­ju tech­no­lo­gii, w taki spo­sób, aby przy­szłe poko­le­nia mogły cie­szyć się spo­koj­ną egzy­sten­cją. Nie doty­czy ona zagro­żeń już ziden­ty­fi­ko­wa­nych; jej uwa­ga sku­pia się raczej na nie­bez­pie­czeń­stwach praw­do­po­dob­nych, o któ­rych, póki co, nie mamy pew­nej wiedzy.

PRZECZYTAJ TAKŻE

Echa wielkiej Medytacji NŚ 2024

Dźwięki dla ciała i nie tylko…