Światy najdziwniejsze – nietypowe egzoplanety

Przez trzy ostat­nie deka­dy astro­no­mo­wie poczy­ni­li ogrom­ne kro­ki na polu odkry­wa­nia pla­net leżą­cych poza Ukła­dem Sło­necz­nym. Może­my poku­sić się o stwier­dze­nie, że jest ich wię­cej niż gwiazd. Nie­ste­ty, są one bar­dzo ciem­ne i znaj­du­ją się bli­sko swo­ich słońc, te zaś dzie­li od Zie­mi spo­ra odle­głość. Dla­te­go też, patrząc w noc­ne nie­bo nie widzi­my pla­net poza­sło­necz­nych (egzo­pla­net). W niniej­szym arty­ku­le przyj­rzy­my się kil­ku naj­ory­gi­nal­niej­szym świa­tom z tej grupy.

PRZECZYTAJ TAKŻE

2027, 2029, 2032: zapamiętajmy te daty!

Kuriozalne przypadki w historii medycyny

Krótko o naszym podwórku

W Ukła­dzie Sło­necz­nym mamy dużą róż­no­rod­ność pla­net i księ­ży­ców. Nim odwie­dzi­my odle­głe zakąt­ki Kosmo­su, przy­po­mnij­my sobie, jak wyglą­da nasze naj­bliż­sze pla­ne­tar­ne sąsiedz­two. Mer­ku­ry znaj­du­je się naj­bli­żej Słoń­ca i sta­no­wi naj­mniej­szą pla­ne­tę nasze­go sys­te­mu. Jest pokry­ty kra­te­ra­mi i bar­dzo gorą­cy, z tem­pe­ra­tu­rą do +400°C w cią­gu dnia. Dalej leży Wenus, któ­rej powierzch­nię ota­cza gru­ba i tok­sycz­na atmos­fe­ra. Zie­mia, tzw. Błę­kit­na Pla­ne­ta, boga­ta jest w cie­kłą wodę na powierzch­ni i panu­ją tu warun­ki ide­al­ne do roz­wo­ju życia. Następ­ny wypa­da Mars – dziś zim­ny i jało­wy, ale kie­dyś praw­do­po­dob­nie przy­po­mi­na­ją­cy nasz glob.

Jowisz to naj­więk­sza pla­ne­ta w ukła­dzie, zali­cza­na do gazo­wych olbrzy­mów (zbu­do­wa­na jest głów­nie z wodo­ru i helu). W jego atmos­fe­rze może­my obser­wo­wać licz­ne pasy chmur i burze z wia­tra­mi osią­ga­ją­cy­mi pręd­kość 400 km/h. Kolej­ny taki olbrzym to Saturn, wyróż­nia­ją­cy się oka­za­ły­mi pier­ście­nia­mi ze skał oraz brył lodu. Przed­ostat­nia pla­ne­ta to Uran, zbu­do­wa­ny w znacz­nej czę­ści z lodu, jaki znaj­du­je się pod gru­bą war­stwą wodo­ro­wo-helo­wą. Zesta­wie­nie koń­czy lodo­wy Nep­tun, posia­dacz led­wie zauwa­żal­nych pier­ście­ni i atmos­fe­ry o wia­trach, któ­rych pręd­kość docho­dzi do 2100 km/h.

Światy daleko stąd

Choć pla­ne­ty Ukła­du Sło­necz­ne­go wciąż skry­wa­ją wie­le tajem­nic, astro­no­mo­wie od zawsze się­ga­li wzro­kiem w głę­bo­ki Kosmos. Odkry­to już ponad 4300 egzo­pla­net (plus ok. 6000 kan­dy­da­tek do tego mia­na). Mimo że wciąż nie wie­my, jak dokład­nie wyglą­da­ją, dane pomia­ro­we i ana­li­zy dostar­cza­ją waż­nych wska­zó­wek. Nawet naj­lep­sze z wyko­na­nych dotąd zdjęć świa­tów poza­sło­necz­nych trud­no uznać szcze­gól­nie atrak­cyj­ne. Wyglą­da­ją one jak nie­wiel­kie punk­ty, bądź roz­my­te okrą­głe plam­ki. Ist­nie­je jed­nak nadzie­ja, że tele­sko­py nowej gene­ra­cji pozwo­lą dostrzec wię­cej szczegółów.