Nieznany Świat
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki

Brak produktów w koszyku.

  • Zaloguj
  • Rejestracja
  • Start
  • W numerze
  • E‑wydanie
  • Artykuły
    • Astrologia
    • Felietony
    • Historia
    • Natura
    • Nauka & Kosmos
    • Newsy
    • PROMOCJA
    • Rozwój duchowy
    • Teorie spiskowe
    • UFO & ET
    • Wywiady
    • Zdrowie
    • Zjawiska PSI
    • Życie po życiu
    • Inne
  • Czytaj NŚ
    • Jak czytać NŚ?
    • O nas
    • Nasi autorzy
    • Kontakt
  • Społeczność
    • Okiem Anny
    • Spotkania NŚ
    • Nagrody NŚ
    • APELE!
    • Bracia Mniejsi
    • Galeria portretów NŚ
    • IN MEMORIAM
  • Polecamy
    • Filmoteka NŚ
    • Lektury NŚ
    • Magiczne podróże
    • Patronaty NŚ
  • Podcasty
    • Dotknięcie Nieznanego (podcast)
    • Lektury NŚ (podcast)
    • Podcasty NŚ (ilustrowane)
  • Video
  • Sklep KGNŚ
  • Kontakt
SUBSKRYPCJA
Nieznany Świat
  • Start
  • W numerze
  • E‑wydanie
  • Artykuły
    • Astrologia
    • Felietony
    • Historia
    • Natura
    • Nauka & Kosmos
    • Newsy
    • PROMOCJA
    • Rozwój duchowy
    • Teorie spiskowe
    • UFO & ET
    • Wywiady
    • Zdrowie
    • Zjawiska PSI
    • Życie po życiu
    • Inne
  • Czytaj NŚ
    • Jak czytać NŚ?
    • O nas
    • Nasi autorzy
    • Kontakt
  • Społeczność
    • Okiem Anny
    • Spotkania NŚ
    • Nagrody NŚ
    • APELE!
    • Bracia Mniejsi
    • Galeria portretów NŚ
    • IN MEMORIAM
  • Polecamy
    • Filmoteka NŚ
    • Lektury NŚ
    • Magiczne podróże
    • Patronaty NŚ
  • Podcasty
    • Dotknięcie Nieznanego (podcast)
    • Lektury NŚ (podcast)
    • Podcasty NŚ (ilustrowane)
  • Video
  • Sklep KGNŚ
  • Kontakt
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Nieznany Świat
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Start Artykuły Historia

Człowiek z Lodowca zdradza coraz więcej sekretów

Najstarszy znany przypadek boreliozy

Autor: Roman Warszewski
21 lipca 2025
Przeczytasz w 4 min.
0 0
0
Graf. Chris Zwettler, Melotzi5713, CC BY-SA 4.0/Wikimedia Commons

Graf. Chris Zwettler, Melotzi5713, CC BY-SA 4.0/Wikimedia Commons

Wszyscy to chyba pamiętają: ogłoszono wtedy prawdziwą sensację. Doniesienia na ten temat obiegły dosłownie cały świat. 19 września 1991 r. w Alpach Oetzalskich w południowym Tyrolu, na lodowcu Similaun, na wysokości ponad 3200 m n.p.m. dwoje niemieckich turystów odkryło zamrożone zwłoki mężczyzny

Począt­ko­wo sądzo­no, że natra­fio­no na śla­dy jakiejś wyso­ko­gór­skiej tra­ge­dii, któ­ra przed laty roze­gra­ła się na alpej­skim pogra­ni­czu Austrii i Włoch (po stro­nie wło­skiej). Dla­te­go o odkry­ciu naj­pierw poin­for­mo­wa­no poli­cję. Szyb­ko jed­nak oka­za­ło się, że jest to nie­wła­ści­wy adres; że odna­le­zio­ny­mi ludz­ki­mi szcząt­ka­mi powin­ni zająć się naukow­cy. Bo wyso­ko­gór­ski nie­bosz­czyk nie miał kil­ku lat, lecz liczył ich kil­ka tysię­cy! Była to naj­star­sza zna­na nauce natu­ral­na mumia.

Gratka dla archeologów

Od miej­sca, w któ­rym został odna­le­zio­ny, nie­bosz­czy­ka nazwa­no Oet­zim (tak­że Ötzi). Pod­da­no go wszech­stron­nym bada­niom. Obej­mo­wa­ły one wie­le dzie­dzin, ponie­waż szcząt­ki gór­skie­go wędrow­ca odna­le­zio­no w pra­daw­nym stro­ju i z wie­lo­ma przed­mio­ta­mi codzien­ne­go użyt­ku. Ponad­to Czło­wie­ka z Lodow­ca śmierć dosię­gła nie­spo­dzie­wa­nie. Wszyst­ko to sta­no­wi­ło wiel­ką grat­kę dla archeologów.

PRZECZYTAJ TAKŻE

O historii Gdańskiego Stowarzyszenia Radiestetów słów kilka

O historii Gdańskiego Stowarzyszenia Radiestetów słów kilka

Fot. Maklay62 \ AI, Pixabay.com

Alchemia: w pogoni za nieśmiertelnością

Rekonstrukcja wyglądu i ubioru Oetziego. Fot. Melotzi5713, CC BY-SA 4.0/Wikimedia Commons
Rekon­struk­cja wyglą­du i ubio­ru Oet­zie­go. Fot. Melotzi5713, CC BY-SA 4.0/Wikimedia Commons

Oet­zi liczył 5300 lat, czy­li wię­cej niż naj­star­sze egip­skie mumie. Kim mógł być? Myśli­wym? Paste­rzem? Dla­cze­go samot­nie ruszył w tak wyso­kie góry? W jego cza­sach – ponad 5000 lat temu – w Alpach, ktoś, kto nosił strój skła­da­ją­cy się z kil­ku pry­mi­tyw­nie połą­czo­nych ze sobą skór i powią­za­nych wią­zek wysu­szo­nych traw (na co wska­zy­wa­ły odna­le­zio­ne przy mumii pozo­sta­ło­ści odzie­ży), gdy­by napraw­dę nie musiał, na pew­no nie wyru­szył­by samot­nie tak wyso­ko w góry.

Tomograf prawdę ci powie 

Pra­sta­rą natu­ral­ną mumię pod­da­no bada­niu tomo­gra­ficz­ne­mu. Dzię­ki temu, krok za kro­kiem, zaczę­to uzy­ski­wać odpo­wie­dzi na kil­ka pod­sta­wo­wych pytań. Tomo­graf wyka­zał bowiem, że na krót­ko przed śmier­cią Oet­zi poła­mał kil­ka żeber, któ­re zaczę­ły mu się już zra­stać. Ponad­to stwier­dzo­no, że pod jego lewą łopat­ką tkwi spo­rych roz­mia­rów krze­mien­ny grot, któ­ry tak moc­no i głę­bo­ko utkwił w cie­le, że na jego powierzch­ni nie pozo­stał żaden wyraź­ny ślad.

Prof. dr hab. Jerzy Łukasiak:

– Moż­na przy­pusz­czać, że wystą­pie­nie miaż­dży­cy Czło­wiek z Lodu zawdzię­cza m.in. posia­da­niu genu 11Be­ta-HSD2, któ­ry zwięk­sza praw­do­po­do­bień­stwo wystą­pie­nia nad­ci­śnie­nia śred­nio aż o 40 proc. Dora­dzał­bym prze­pro­wa­dze­nie dal­szych badań wła­śnie w tym kie­run­ku. Nato­miast to, że potom­ko­wie Oet­zie­go wywę­dro­wa­li bar­dziej na połu­dnie, na pew­no zwięk­szy­ło ich szan­se w wal­ce z bore­lio­zą, na któ­ra praw­do­po­dob­nie tak­że cier­pie­li, bowiem zarów­no na Sar­dy­nii, jak i na Kor­sy­ce wystę­pu­je czy­stek (Cistus L.) – rośli­na bar­dzo przy­dat­na w lecze­niu tej choroby.

Dzię­ki tym usta­le­niom sytu­acja, w któ­rej Oet­zi musiał zna­leźć się przed śmier­cią, sta­ła się nie­co jaśniej­sza. Samot­ny wędro­wiec, nie będąc ani myśli­wym, ani paste­rzem, oka­zał się kimś w rodza­ju… zwie­rzy­ny łow­nej. Ktoś – naj­wi­docz­niej – przez dłuż­szy czas go ści­gał i za wszel­ką cenę chciał dopaść. To zapew­ne dla­te­go Oet­zi samot­nie wyru­szył w góry. Pra­gnął ujść przed pości­giem! Naj­pierw – kil­ka, a może kil­ka­na­ście dni wcze­śniej – wdał się ze swym prze­śla­dow­cą w ostrą bój­kę, w wyni­ku któ­rej poła­ma­no mu kil­ka żeber, a następ­nie przez pewien czas naj­pew­niej prze­by­wał w ukry­ciu. Kie­dy poła­ma­ne kości zaczę­ły się zra­stać i gdy poczuł się lepiej, posta­no­wił zbiec w góry, bo naj­praw­do­po­dob­niej dosko­na­le zda­wał sobie spra­wę, że nadal jest poszu­ki­wa­ny. Jed­nak gdy opuścił

Obelisk upamiętniający Oetziego. Fot. Tigerente, CC BY-SA 4.0/Wikimedia Commons
Obe­lisk upa­mięt­nia­ją­cy Oet­zie­go. Fot. Tige­ren­te, CC BY-SA 4.0/Wikimedia Commons

kry­jów­kę, ruszył za nim pościg. Jego wróg lub wro­go­wie musie­li dosłow­nie dep­tać mu po pię­tach. W koń­cu zbli­ży­li się na tyle, że byli w sta­nie strze­lać do nie­go z łuku. Ile razy strze­la­li, oczy­wi­ście nie wia­do­mo. Jed­na strza­ła jed­nak tra­fi­ła. Oet­zi upadł i już się nie pod­niósł. Jego prze­śla­dow­ca musiał go bar­dzo nie­na­wi­dzić: nie zatrosz­czył się nawet o cia­ło, któ­re – dzię­ki temu, że lodow­ce zaczę­ły top­nieć – zosta­ło odna­le­zio­ne po prze­szło 5 tysią­cach lat.

Borelioza i miażdżyca 

Mimo że od odkry­cia nie­po­wta­rzal­nej lodo­wej mumii minę­ło już tyle lat, nadal jest ona pod­da­wa­na ana­li­zom, tech­ni­ki badań bowiem sta­ją się coraz pre­cy­zyj­niej­sze. Stu­dia nad Oet­zim pro­wa­dzi się w spe­cjal­nie wznie­sio­nym dla jego zwłok muzeum w Bol­za­no. Nie­któ­re wyni­ki są wiel­ce interesujące.

Po pierw­sze: daw­ny wędro­wiec miał brą­zo­we oczy i włosy.

Po dru­gie: pod wzglę­dem gene­tycz­nym, obec­nie naj­więk­sze pokre­wień­stwo z nim wyka­zu­ją miesz­kań­cy Kor­sy­ki i Sardynii.

Po trze­cie: w cie­le Oet­zie­go zna­le­zio­no bak­te­rie Bor­re­lia burg­dor­feri. Jest to naj­star­szy pozna­ny ślad tej infek­cji, spo­wo­do­wa­nej przez klesz­cze. Ozna­cza to, że ucie­ki­nier ponad wszel­ką wąt­pli­wość cier­piał na bore­lio­zę – i jest on pierw­szym zna­nym przy­pad­kiem tej cho­ro­by w historii.

Po czwar­te: Oet­zi w swym gene­tycz­nym wypo­sa­że­niu miał muta­cję genu MCM6, co powo­do­wa­ło, że nie tole­ro­wał laktozy.

Po pią­te: w jego tęt­ni­cach ziden­ty­fi­ko­wa­no licz­ne śla­dy zwap­nień. Czy­li – mimo zapew­ne aktyw­ne­go try­bu życia, któ­ry musiał pro­wa­dzić, cier­piał na miaż­dży­cę. To nato­miast poka­zu­je, że die­ta paleo (któ­rej praw­do­po­dob­nie hoł­do­wał), a któ­ra obec­nie w nie­któ­rych krę­gach sta­je się coraz bar­dziej popu­lar­na, nie zawsze chro­ni przed cho­ro­ba­mi krążenia.

Bada­nia nad naj­star­szą natu­ral­ną mumią świa­ta są kontynuowane.

Tagi: NŚ 08/2025
Podziel sięTweetnijWyślij
Roman Warszewski

Roman Warszewski

Stały współpracownik miesięcznika "Nieznany Świat".

Zaloguj się, aby skomentować

W numerze

Nieznany Świat 08/2025 (416)

Nieznany Świat 08/2025 (416)

Nieznany Świat 07/2025 (415)

Nieznany Świat 07/2025 (415)

Audiobook - Instrukcje Przebudzenia tom 2 (cz. 1)
Podcasty

Audiobook - Instrukcje Przebudzenia t. II (cz.10)

2 sierpnia 2022
21 min
Odtwórz
  • Dodaj do kolejki
  • Udostępnij
    Facebook Twitter E-mail
Nieznany Świat

Pismo tych, którzy myślą, czują i widzą więcej.

© 2021 - 2024 Nieznany Świat - Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone.

Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez pisemnej zgody wydawcy zabronione.
Wydawnictwo "Nieznany Świat" sp. j.
Anna Ostrzycka-Rymuszko
ul. Kielecka 28 lok. 2, 02-530 Warszawa
tel. 22 849-77-38

Księgarnia-Galeria NIEZNANY ŚWIAT

Księgarnia stacjonarna:
ul. Kredytowa 2, 00-062 Warszawa,
tel. 22 827 93 49
  • FAQ i Pomoc - najczęściej zadawane pytania
  • Kontakt
  • Polityka prywatności
  • Regulaminy
  • Newsletter
  • Wydanie elektroniczne NŚ
  • Prenumerata NŚ
  • Sklep Księgarnia-Galeria Nieznanego Świata

Witamy z powrotem!

Zaloguj się - Facebook
Zaloguj się - Google
LUB

Zaloguj się na swoje konto

Zapomniałem hasła Załóż konto

Załóż nowe konto!

Zarejestruj się - Facebook
Zarejestruj się - Google
LUB

Wypełnij poniższe pola aby się zarejestrować

*Rejestrując się w naszej witrynie, akceptujesz Regulamin i Politykę prywatności.
Wszystkie pola są wymagane. Zaloguj

Zresetuj swoje hasło

Podaj email lub nazwę użytkownika aby zresetować hasło.

Zaloguj
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Zaloguj
  • Załóż konto
  • Koszyk
  • Start
  • W numerze
  • E‑wydanie
  • Artykuły
    • Astrologia
    • Felietony
    • Historia
    • Natura
    • Nauka & Kosmos
    • Newsy
    • PROMOCJA
    • Rozwój duchowy
    • Teorie spiskowe
    • UFO & ET
    • Wywiady
    • Zdrowie
    • Zjawiska PSI
    • Życie po życiu
    • Inne
  • Czytaj NŚ
    • Jak czytać NŚ?
    • O nas
    • Nasi autorzy
    • Kontakt
  • Społeczność
    • Okiem Anny
    • Spotkania NŚ
    • Nagrody NŚ
    • APELE!
    • Bracia Mniejsi
    • Galeria portretów NŚ
    • IN MEMORIAM
  • Polecamy
    • Filmoteka NŚ
    • Lektury NŚ
    • Magiczne podróże
    • Patronaty NŚ
  • Podcasty
    • Dotknięcie Nieznanego (podcast)
    • Lektury NŚ (podcast)
    • Podcasty NŚ (ilustrowane)
  • Video
  • Sklep KGNŚ
  • Kontakt
SUBSKRYPCJA

© 2021 - 2023 Nieznany Świat - Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone.
Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez pisemnej zgody wydawcy zabronione.

Ta strona korzysta z plików cookie. Kontynuując korzystanie z tej witryny, wyrażasz zgodę na używanie plików cookie. Odwiedź naszą Politykę prywatności.
Czy na pewno chcesz odblokować ten wpis?
Pozostało odblokowań : 0
Czy na pewno chcesz anulować subskrypcję?
-
00:00
00:00

Kolejka

Update Required Flash plugin
-
00:00
00:00