Kolagen jest jak piosenka

Kolagen aktywny biologicznie, którego pionierską technologię pozyskiwania opracowano dopiero w ostatniej dekadzie XX w., wymaga restrykcyjnych warunków przechowywania i aplikacji, w przeciwnym razie jego helisy ulegają rozpadowi, zanim zdążymy go zastosować

W naszym orga­ni­zmie kola­gen two­rzy rusz­to­wa­nie dla wszyst­kich tka­nek, od skó­ry i kości po narzą­dy wewnętrz­ne. To biał­ko potęż­ne i inte­li­gent­ne, ale nie­zmier­nie wraż­li­we na bodź­ce zewnętrzne.

Dwa arty­ku­ły o kola­ge­nie, któ­re uka­za­ły się w nume­rach sierp­nio­wym i paź­dzier­ni­ko­wym Nie­zna­ne­go Świa­ta, spo­tka­ły się z żywym odze­wem. Zatem publi­ku­je­my kolej­ną por­cję infor­ma­cji na temat tego fascy­nu­ją­ce­go białka.

Płochliwe białko

Pod wpły­wem pro­mie­nio­wa­nia, np. pro­mie­ni UV, skó­ra sta­rze­je się w przy­śpie­szo­nym tem­pie. To wie każ­dy bywa­lec sola­rium czy ama­tor wyle­gi­wa­nia się na słoń­cu. To zaś, że pod wpły­wem nie­ko­rzyst­nych bodź­ców nie sta­rze­je­my się w bły­ska­wicz­nym tem­pie, zawdzię­cza­my cią­głej pro­duk­cji kola­ge­nu przez organizm.

PRZECZYTAJ TAKŻE

Dźwięki dla ciała i nie tylko…

By móc decydować, trzeba wiedzieć

Pro­blem nie­usta­ją­ce­go uby­wa­nia kola­ge­nu zwięź­le pod­su­mo­wu­ją Anna Nowic­ka-Zuchow­ska i Alek­san­der Zuchow­ski z Kate­dry i Zakła­du Tech­no­lo­gii Leków Uni­wer­sy­te­tu Medycz­ne­go we Wro­cła­wiu: – Kola­gen jest biał­kiem, któ­re zmie­nia swo­ją struk­tu­rę pod wpły­wem róż­nych czyn­ni­ków zewnętrz­nych (obcią­że­nia mecha­nicz­ne, zmia­ny hor­mo­nal­ne, cho­ro­by). Dodat­ko­wo wzmo­żo­na aktyw­ność fizycz­na i upra­wia­nie spor­tów eks­tre­mal­nych są przy­czy­na­mi zwięk­szo­nej destruk­cji włó­kien kola­ge­no­wych oraz zabu­rzeń w jego syn­te­zie.

Auto­rzy wymie­nia­ją też nad­mier­ną eks­po­zy­cję na słoń­ce oraz zbyt wyso­ką i niską tem­pe­ra­tu­rę, wol­ne rod­ni­ki i tok­sy­ny, a tak­że nie­do­sta­tecz­ny poziom wita­min i mine­ra­łów. Co cie­ka­we, nie­któ­re związ­ki zawar­te w kosme­ty­kach powo­du­ją przy­spie­szo­ny roz­pad włó­kien kola­ge­no­wych. Zmia­ny te skut­ku­ją pro­ble­ma­mi z poru­sza­niem się, bóla­mi krę­go­słu­pa, sta­wów, a tak­że złą kon­dy­cją skó­ry, poja­wia­niem się zmarsz­czek czy wypa­da­niem włosów.

Naj­ja­skraw­szym przy­kła­dem nie­do­bo­rów kola­ge­nu są bli­zny. Paweł Łęgosz i in. cha­rak­te­ry­zu­ją je nastę­pu­ją­co: – Bli­zny mogą być kla­sy­fi­ko­wa­ne jako cho­ro­ba tkan­ki łącz­nej, wyni­ka­ją­ca zarów­no z pro­ce­sów zapal­nych, jak i nie­za­pal­nych. W związ­ku z tym bli­zny poja­wia­ją się po ope­ra­cjach, u pacjen­tów po popa­rze­niach, infek­cjach oraz po ura­zach. Wśród blizn – doda­ją auto­rzy – naj­więk­szy pro­blem sta­no­wią bli­zny hiper­tro­ficz­ne oraz kelo­idy. Za ich powsta­nie odpo­wia­da­ją nie­pra­wi­dło­wo­ści w pro­ce­sach syn­te­zy i degra­da­cji kola­ge­nu. Wśród czyn­ni­ków sprzy­ja­ją­cych tym nie­pra­wi­dło­wo­ściom auto­rzy wymie­nia­ją m.in. nie­pra­wi­dło­we dba­nie o ranę bez­po­śred­nio po ura­zie czy ope­ra­cji oraz takie czyn­ni­ki jak wiek oraz przy­na­leż­ność etniczna.

Jak widać pre­dys­po­zy­cje gene­tycz­ne rów­nież mają wpływ na tem­po sta­rze­nia się skóry.

A co, jeśli kola­ge­nu uby­wa szyb­ciej, niż orga­nizm jest go w sta­nie produkować?

Kolagen jest dobry na wszystko

Bez kola­ge­nu nie mogli­by­śmy funk­cjo­no­wać. Jego defi­cy­ty wywo­łu­ją pro­ble­my ze zdro­wiem i uro­dą. Nie­któ­re nie­za­stą­pio­ne funk­cje speł­nia­ne przez kola­gen w orga­ni­zmie wymie­nia­ją w swo­jej pra­cy Anna Nowic­ka-Zuchow­ska i Alek­san­der Zuchowski:

• Uczest­ni­czy w pro­ce­sach rege­ne­ra­cji skó­ry. Wsku­tek jego defi­cy­tu skó­ra tra­ci jędr­ność i ela­stycz­ność, nastę­pu­je jej odwod­nie­nie, poja­wia­ją się zmarszcz­ki i bruzdy.
• Dzię­ki zdol­no­ści do wią­za­nia wody zapew­nia odpo­wied­nie nawod­nie­nie skóry.
• Przy­śpie­sza goje­nie się ran, two­rzy bli­zny, uspraw­nia odbu­do­wę tkan­ki łącznej.
• Dostar­cza ami­no­kwa­sów odży­wia­ją­cych cebul­ki wło­so­we. Jego nie­do­bór przy­czy­nia się do nad­mier­ne­go wypa­da­nia wło­sów, sta­ją się one cien­kie, łam­li­we, suche.
• Two­rzy 90% szkie­le­tu kost­ne­go oraz jego połą­czeń z wap­niem, magne­zem i fos­fo­rem. Zabu­rze­nia jego syn­te­zy i prze­kształ­ca­nia włó­kien kola­ge­no­wych zwięk­sza­ją kru­chość kości i podat­ność na złamania.
• Odpo­wia­da za pro­duk­cję mazi sta­wo­wej i stan chrząst­ki. Od nie­go zale­ży odpor­ność na roz­cią­ga­nie chrząst­ki, zapew­nia jej też odpo­wied­ni kształt.
• Przy­śpie­sza rege­ne­ra­cję zmie­nio­nych cho­ro­bo­wo tka­nek i zmniej­sza aktyw­ność enzy­mów odpo­wie­dzial­nych za wywo­ły­wa­nie sta­nu zapal­ne­go i bólów reumatycznych.
• Peł­ni waż­ną funk­cję obron­ną w ukła­dzie odpor­no­ścio­wym! Ogra­ni­cza wni­ka­nie i pene­tra­cję drob­no­ustro­jów cho­ro­bo­twór­czych, komó­rek nowo­two­ro­wych, tok­syn³.

Do tego trze­ba dodać, że kola­gen budu­je rów­nież pozo­sta­łe tkan­ki, wśród nich narzą­dy wewnętrz­ne, naczy­nia krwio­no­śne, oczy, mózg.

Skóra – papierek lakmusowy

Jaki jest efekt nie­do­bo­rów kola­ge­nu? Jak poda­ją Nowic­ka-Zuchow­ska i Zuchow­ski: Naj­szyb­ciej zauwa­żal­nym obja­wem jest pogor­sze­nie kon­dy­cji skó­ry, utra­ta jędr­no­ści, ela­stycz­no­ści, poja­wie­nie się zmarszczek.

Doda­ją też, że jego defi­cyt skut­ku­je pro­ble­ma­mi z widze­niem, ze sta­wa­mi, zmia­na­mi w pra­cy narzą­dów wewnętrz­nych, osła­bie­niem wło­sów. Co wię­cej, zabu­rze­nia syn­te­zy i prze­mia­ny kola­ge­nu, któ­ry znaj­du­je się w tkan­ce kost­nej, mogą spo­wo­do­wać odwap­nie­nie kości i ich kru­chość oraz zwięk­szo­ną podat­ność na zła­ma­nia. Zja­wi­ska te nasi­la­ją się szcze­gól­nie w okre­sie menopauzy.

A gdy kola­gen sta­rze­je się i nowe­go zbyt­nio nie przy­by­wa? Prof. Ryszard Glin­ka tak opi­su­je pro­ces sta­rze­nia się skóry:

Sztyw­ność włó­kien [kola­ge­nu] wzra­sta w cią­gu całe­go życia, pro­wa­dząc osta­tecz­nie do ich kru­cho­ści wsku­tek spad­ku wytrzy­ma­ło­ści na roz­cią­ga­nie. Zmia­ny wła­ści­wo­ści fizycz­nych oraz che­micz­nych włó­kien kola­ge­no­wych, zacho­dzą­ce wsku­tek sta­rze­nia się, są bar­dzo wyraź­ne. Naj­bar­dziej widocz­nym obja­wem tych zmian jest powsta­wa­nie suchej, pomarsz­czo­nej skó­ry, któ­ra tra­ci swo­ją sprę­ży­stość. Łatwo zaob­ser­wo­wać, że sto­pień hydra­ta­cji skó­ry u dzie­ci jest znacz­nie wyż­szy niż u ludzi starszych.

Skąd wziąć kolagen, gdy go brak?

Pro­duk­cja kola­ge­nu w orga­ni­zmie zaczy­na się zmniej­szać ok. 25 roku życia, a ok. 60 – orga­nizm prze­sta­je wytwa­rzać endo­gen­ny kolagen.

Nowe tech­no­lo­gie pozwa­la­ją na szczę­ście uzy­skać kola­gen intact, o nie­na­ru­szo­nej potrój­nej heli­sie, a ten jest w sta­nie uzu­peł­niać wspo­mnia­ne braki.

Czy kola­gen aktyw­ny bio­lo­gicz­nie poma­ga tyl­ko skó­rze suchej i pomarsz­czo­nej? Nie, poma­ga każ­dej! Wśród naukow­ców zaj­mu­ją­cych się jego wła­ści­wo­ścia­mi mówi się np. o zna­ko­mi­tym dzia­ła­niu w przy­pad­ku trą­dzi­ku mło­dzień­cze­go, różo­wa­te­go oraz blizn potrą­dzi­ko­wych, zna­mion barw­ni­ko­wych, opa­rzeń słonecznych.

Tajem­ni­cą pre­pa­ra­tu kola­ge­no­we­go, któ­ry potra­fi prze­trwać na zewnątrz orga­ni­zmu do chwi­li jego apli­ka­cji, jest brak wymie­nio­nych wcze­śniej czyn­ni­ków powo­du­ją­cych jego degra­da­cję. Z jed­nej stro­ny cho­dzi więc o umie­jęt­ne prze­cho­wy­wa­nie (wyłącz­nie w szkle i w sto­sun­ko­wo niskiej tem­pe­ra­tu­rze, w warun­kach asep­tycz­nych, z dala od źró­deł pro­mie­nio­wa­nia i świa­tła); z dru­giej zaś o odpo­wied­ni skład – nie mogą się w nim zna­leźć nie­któ­re związ­ki zawar­te w kosme­ty­kach, czy­li tzw. che­mia.

Naukow­cy pra­cu­ją­cy dziś nad dosko­na­le­niem tech­no­lo­gii pozy­ski­wa­nia tro­po­ko­la­ge­nu i jego zasto­so­wa­nia opra­co­wa­li kil­ka wer­sji pre­pa­ra­tu AP Bio­ak­tiv.

AP Bioaktiv White

Czy­sty, aktyw­ny bio­lo­gicz­nie kola­gen z nie­wiel­kim dodat­kiem wody i kwa­su mle­ko­we­go. Ze wzglę­du na wyjąt­ko­wą łatwość wni­ka­nia w skó­rę zale­ca­ny jako pre­pa­rat pie­lę­gnu­ją­cy do twa­rzy, szyi i dekol­tu oraz dzią­seł. Pole­ca się go szcze­gól­nie oso­bom z cerą skłon­ną do aler­gii, prze­bar­wień oraz zmian trą­dzi­ko­wych. Dzia­ła prze­ciw­zmarszcz­ko­wo i rege­ne­ru­ją­co, nawil­ża i ujędr­nia skó­rę. Do sto­so­wa­nia w każ­dym wie­ku i na całej powierzch­ni ciała.

Pre­pa­rat pierw­szej pomo­cy – przy­śpie­sza goje­nie się i zabliź­nia­nie ran, dzię­ki wła­ści­wo­ściom kola­ge­nu i kwa­su mle­ko­we­go, któ­ry dzia­ła prze­ciw­wi­ru­so­wo, prze­ciw­bak­te­ryj­nie i przeciwgrzybiczo.

AP Bioaktiv Grey

Z nie­wiel­ką ilo­ścią natu­ral­nej mela­ni­ny, tak­że z ryb. Do sto­so­wa­nia w każ­dym wie­ku i na całe cia­ło. Pole­ca­ny do masa­ży, w przy­pad­ku dole­gli­wo­ści bólo­wych dzia­ła korzyst­nie na kości i sta­wy. Popra­wia stan naczyń krwio­no­śnych, zbu­do­wa­nych w dużej mie­rze z kolagenu.

Moż­na go sto­so­wać na twarz, szy­ję, dekolt oraz wma­so­wy­wać w dziąsła.

AP Bioaktiv Graphite

Z dodat­ko­wą zawar­to­ścią mela­ni­ny. Mela­ni­na, natu­ral­ny barw­nik, wystę­pu­je w naszym orga­ni­zmie nie tyl­ko w skó­rze. Jest nie­zbęd­na do pra­wi­dło­we­go funk­cjo­no­wa­nia mózgu i ukła­du ner­wo­we­go. Odpo­wia­da tam nie tyl­ko za nale­ży­ty prze­bieg pro­ce­sów zapa­mię­ty­wa­nia i koja­rze­nia, ale też za pra­wi­dło­wy meta­bo­lizm tłusz­czów, zwięk­sza­jąc ich spa­la­nie. W skó­rze mela­ni­na peł­ni rolę ochron­ną przed pro­mie­nia­mi UV, zapo­bie­ga m. in. czer­nia­ko­wi złośliwemu.

Zna­ko­mi­ty do masa­ży wspo­ma­ga­ją­cych odchu­dza­nie. Ma sil­ne wła­ści­wo­ści regenerujące.

AP Bioaktiv Plus

Pro­du­ko­wa­ny według udo­sko­na­lo­nej meto­dy, połą­czo­nej z nowa­tor­ską bio­tech­no­lo­gią, umoż­li­wia­ją­cą wzbo­ga­ce­nie go o aktyw­ną wita­mi­nę A w nano­kap­suł­kach oraz wita­mi­nę E. Wita­mi­na A zatrzy­mu­je się w naskór­ku, uwal­nia­jąc się stop­nio­wo, kola­gen podą­ża dalej swo­ją dro­gą tam, gdzie dostrze­ga naj­więk­sze bra­ki. Szcze­gól­nie sil­nie dzia­ła na zmarszczki.

AP Bioaktiv Intimate For Woman

Żel o kon­sy­sten­cji zbli­żo­nej do ślu­zu pochwo­we­go. Bio­lo­gicz­nie aktyw­ny kola­gen zawie­szo­no w wod­nym bufo­rze kwa­su mle­ko­we­go, zwa­nym stró­żem bio­lo­gicz­nej czy­sto­ści pochwy, ponie­waż zapew­nia odpo­wied­nio niskie pH, chro­niąc przed infek­cja­mi wiru­so­wy­mi, bak­te­ryj­ny­mi, pier­wot­nia­ko­wy­mi i grzy­bi­czy­mi. Doda­tek wita­mi­ny E wspo­ma­ga rege­ne­ra­cję narzą­du rod­ne­go, pre­kur­sor wita­mi­ny A chro­ni nabło­nek przed ura­zem i sta­nem zapalnym.

Korzyst­nie wpły­wa na dol­ny odci­nek narzą­du rod­ne­go u kobiet w każ­dym wie­ku, zarów­no doj­rza­łych, jak i dziew­cząt, jego walo­ry moż­na jed­nak doce­nić naj­bar­dziej w okre­sie meno­pau­zy i póź­niej. Dodat­ko­wo usu­wa pro­ble­my zwią­za­ne z nie­do­sta­tecz­nym nawil­że­niem pochwy, łago­dzi zabu­rze­nia sta­ty­ki narzą­du rod­ne­go (po poro­dach i ope­ra­cjach, zwłasz­cza w uszko­dze­niu czyn­no­ści zwie­ra­czy cew­ki moczo­wej), pomoc­ny przy sta­nach zapal­nych, scho­rze­niach onko­lo­gicz­nych oraz wte­dy, gdy nie moż­na zasto­so­wać hor­mo­nal­nej tera­pii zastępczej.

AP Sensation

Kola­gen w kap­suł­kach do poły­ka­nia, uzu­peł­nia­ją­cy nie­do­bo­ry wewnątrz organizmu.

Jak stosować?

Kola­gen aktyw­ny bio­lo­gicz­nie naj­le­piej wchła­nia się nało­żo­ny na moc­no wil­got­ną skó­rę, co ma dodat­ko­wą zale­tę: jako zwią­zek sil­nie higro­sko­pij­ny – wcią­ga wil­goć w głąb skó­ry. Anna Piku­ra, któ­ra nie­gdyś roz­po­czy­na­ła swo­ją przy­go­dę z kola­ge­nem od współ­pra­cy z prof. Józe­fem Przy­byl­skim, twór­cą pierw­szej meto­dy jego pozy­ski­wa­nia, udo­sko­na­li­ła spo­sób apli­ka­cji i zamiast wody pro­po­nu­je sto­so­wa­nie hydro­la­tu z bia­łej róży, czy­li ste­ryl­nie czy­stej pozo­sta­ło­ści po desty­la­cji olej­ku ete­rycz­ne­go z tego kwia­tu. Inno­wa­cja ma tę zale­tę, że obok nawil­że­nia dostar­cza skó­rze jed­no­cze­śnie cen­ne natu­ral­ne skład­ni­ki odżyw­cze z płat­ków róży. Kola­ge­no­wi nale­ży pomóc w absorp­cji poprzez lek­kie wklepywanie.

Po wchło­nię­ciu się kola­ge­nu war­to nało­żyć natu­ral­ny pre­pa­rat boga­ty w związ­ki bota­nicz­ne, a nie w che­mię – jak bio­kre­my bota­nicz­ne AP, opra­co­wa­ne spe­cjal­nie jako dopeł­nie­nie tera­pii kola­ge­no­wej, ponie­waż zba­da­no, że kola­gen potę­gu­je dzia­ła­nie natu­ral­nych skład­ni­ków czyn­nych, one z kolei zamy­ka­ją naskó­rek i zabez­pie­cza­ją przed odparowywaniem.

Przypisy:

¹ A. Nowic­ka-Zuchow­ska, A. Zuchow­ski, Kola­gen – rola w orga­ni­zmie i skut­ki nie­do­bo­ru, „Lek w Pol­sce” 11−12÷2018.

² P. Łęgosz, S. Sarzyń­ska, P. Mał­dyk, P. Gołę­biew­ski, Bli­zna – pro­blem nie tyl­ko este­tycz­ny. Jak pomóc pacjen­to­wi, „Prak­tycz­na Orto­pe­dia”, 28,11,2018.

³ A. Nowic­ka-Zuchow­ska, A. Zuchow­ski, op. cit.

⁴ Ibid.

⁵ Ryszard Glin­ka (1946−2024) – far­ma­ceu­ta, kosme­to­log, nauczy­ciel aka­de­mic­ki, wycho­waw­ca wie­lu poko­leń kosme­to­lo­gów i farmaceutów.

Kola­gen dał im dru­gą szansę

Anna: Od lat tra­pią mnie bóle kost­ne. Jakiś czas temu apte­kar­ka pole­ci­ła mi kola­gen Grey. Sto­su­ję go już kil­ka mie­się­cy i widzę efek­ty, choć na począt­ku wąt­pi­łam w jego skuteczność.

Alek­san­dra: Poda­ro­wa­łam sąsiad­ce sło­iczek Kola­ge­nu Grey. Trzy­ma go w lodów­ce jak skarb i sto­su­je w pod­bram­ko­wych sytu­acjach, np. na trud­no goją­ce się rany. Jakieś pół­to­ra mie­sią­ca temu zauwa­ży­ła u swo­jej kot­ki dziw­ny wyciek z ucha oraz biel­mo na oku. Kot­ka prze­sta­ła na nie widzieć! Sąsiad­ka zaczę­ła więc apli­ko­wać maleń­kie ilo­ści kola­ge­nu do wnę­trza ucha zwie­rzę­cia oraz na oko z biel­mem. Ta począt­ko­wo ucie­ka­ła, gdy zbli­ża­ła się pora kola­ge­nu, ale potem sama zaczę­ła się dopo­mi­nać jego poda­nia. Po kil­ku­na­stu dniach wyciek z ucha ustał. Ale kobie­ta apli­ko­wa­ła kola­gen dalej na oko – i po kil­ku tygo­dniach zauwa­ży­ła zmia­ny na lep­sze, biel­mo zaczę­ło się zmniej­szać. W tej chwi­li pozo­sta­ły już tyl­ko jego reszt­ki, kot­ka znów widzi.

Mał­go­rza­ta: Kola­gen AP Bio­ak­tiv zaczę­łam sto­so­wać na brzuch. Pierw­sze efek­ty zoba­czy­łam po dwóch tygo­dniach. Przed kura­cją brzuch wyglą­dał fatal­nie: wiszą­ca skó­ra i roz­stę­py – pozo­sta­ło­ści po cią­ży. Po kola­ge­nie roz­stę­py spły­ci­ły się, są dużo mniej widocz­ne. Skó­ra sta­ła się bar­dziej ela­stycz­na i jędr­na. Wcze­śniej wyko­rzy­sta­łam już wszyst­kie moż­li­we spo­so­by na popra­wę wyglą­du brzu­cha. Byłam prze­ko­na­na, że jedy­nym ratun­kiem jest tyl­ko skal­pel. Oka­zu­je się, że nie, wystar­czył kolagen.

Ewa: Odzie­dzi­czy­łam chy­ba wszyst­kie cho­ro­by po moich przod­kach. W tym żyla­ki. Mam je od dzie­ciń­stwa i to tak ogrom­ne, że nigdy nie mogłam odsła­niać nóg. Po bada­niach spe­cja­li­stycz­nych, któ­rym pod­da­łam się nie tak daw­no, leka­rze oce­ni­li je jako nie­spo­ty­ka­ny ewe­ne­ment natu­ry. W pani nodze utwo­rzył się dodat­ko­wy układ krwio­no­śny – usłyszałam.

Na żyla­ki gru­be jak kciuk – któ­rych wygląd mam utrwa­lo­ny na zdję­ciach rent­ge­now­skich – nie pomo­że żaden stan­dar­do­wy zabieg ani lek. Moż­na co naj­wy­żej pró­bo­wać je wyciąć. Ale na ope­ra­cję nie chcia­łam się zgodzić.

Wte­dy prze­czy­ta­łam o kola­ge­nie aktyw­nym bio­lo­gicz­nie. Zaczę­łam go sto­so­wać, wytrwa­le, dwa razy dzien­nie przez osiem mie­się­cy. Pierw­sze zmia­ny dostrze­głam po trzech mie­sią­cach. Po jakimś cza­sie zmniej­szy­łam daw­ki kola­ge­nu, nakła­da­jąc go tyl­ko raz dzien­nie – mimo to korzyst­ne zmia­ny postę­po­wa­ły. Naczy­nia już nie pęka­ły, łyd­kę prze­sta­ły szpe­cić wypu­kłe, gra­na­to­we powro­zy. Po raz pierw­szy od nie­pa­mięt­nych cza­sów mogę wycho­dzić z domu bez poń­czoch przeciwżylakowych.

Moje żyla­ki robią się coraz węż­sze i cień­sze, przy­bie­ra­ją kolor skó­ry. Nie tyl­ko nie muszę się już wsty­dzić moje­go wyglą­du, ale też nie odczu­wam cią­głe­go bólu, rwa­nia, szczypania.

I dodat­ko­wy bonus: mia­łam kru­che, łam­li­we paznok­cie, musia­ły być zawsze krót­ko obcię­te. Teraz są ela­stycz­ne, moc­ne, po raz pierw­szy w życiu mogę je nosić długie!

Spły­ci­ły się też głę­bo­kie bruz­dy mię­dzy brwia­mi i zmarszcz­ki w oko­li­cach oczu, a siwie­ją­ce powo­li brwi odra­sta­ją czar­ne! Nakła­dam kola­gen, gdzie tyl­ko mogę. Pomógł nawet na nad­wraż­li­wość zębów – apli­ku­ję go na dziąsła.

Jadwi­ga: Kola­gen AP Bio­ak­tiv+ uży­wam oko­ło 3 lata. Popra­wił się owal twa­rzy, skó­ra jest jaśniej­sza. Bar­dzo spły­ci­ły się zmarszcz­ki. Pole­cam z całe­go ser­ca. Kola­gen dzia­ła wspaniale.